Deze Cor Jaring is niet van Cor Jaring

Over twee weken openen twee tentoonstellingen over de in 2013 overleden Cor Jaring en dat levert ontdekkingen op. Eén ontdekking deed Anneke van Veen, curator fotografie bij het Stadsarchief Amsterdam: een aantal foto’s uit de jaren 60 die aan Cor Jaring waren toegeschreven blijken te zijn gemaakt door een maat uit die tijd, Hans Wöhlken.

Van Veen deed het nieuwe inzicht uit de doeken tijdens de interviewavond Fototorpedo, donderdagavond in het Torpedotheater. De zaal reageerde lichtelijk ontzet toen Van Veen onthulde dat de beroemde foto van een agent voor een rookbom – gemaakt op de huwelijksdag van prinses Beatrix en Claus von Amsberg in 1966 – niet door Cor Jaring is gemaakt. De foto staat op de cover van een boek van Jaring dat in 2009 verscheen bij Nieuw Amsterdam.

Screen Shot 2015-02-27 at 08.57.43

Jaring en Wöhlken werkten midden jaren 60 – de hoogtijdagen van Provo – nauw samen als persfotografen. Ze wisselenden soms rolletjes uit; Jaring ontwikkelde hun films en maakte afdrukken soms in de doka van De Telegraaf. Naar auteursrecht keek men destijds anders dan nu: foto’s gingen zonder naam erop naar de redactie en De Telegraaf plaatste geen namen van makers onder de foto’s.

Na 1967 trok Wöhlken zich terug uit de fotografie. Hij gaf jaren later enkele ordners met zijn negatieven aan Jaring die bezig was een boek samen te stellen.

Daarna kwamen de ordners terecht in het archief van Jaring en werden er als het ware organisch in opgenomen. Bij onderzoek voor de komende tentoonstelling in het Amsterdamse Stadsarchief viel het Anneke van Veen op dat op veel foto’s in zijn archief Cor Jaring zelf te zien is. En ook dat veel situaties op het zelfde moment vanuit verschillende hoeken waren vastgelegd.

Zie hier twee foto’s van Bernhard de Vries, die eind mei 1966 met vuur viert dat hij namens Provo in de Amsterdamse gemeenteraad is gekozen. De bovenste is gemaakt door Cor Jaring, de onderste – ook uit het archief van Haring – door een andere fotograaf.

Foto Cor Jaring / Stadsarchief Amsterdam
Foto Cor Jaring / Stadsarchief Amsterdam
Foto Hans Wöhlken / Stadsarchief Amsterdam
Foto Hans Wöhlken / Stadsarchief Amsterdam

Uiteindelijk ontdekte Van Veen dat het om werk van Hans Wöhlken ging. Die bleek nog in leven en liet weten nooit bezwaar te hebben gemaakt tegen de manier waarop Jaring met de foto’s van Wöhlken was omgegaan.

Stadsarchief: Cor Jaring | Fotograaf Magisch Centrum Amsterdam 1965-1975

Huis Marseille: Cor was hier / Het avontuurlijke oeuvre van een Amsterdamse fotograaf, 1936–2013