Het is 1913 en je wordt veroordeeld om een hongerdood te sterven in een krappe hermetisch afgesloten kist in een ver land als Mongolië. Er komt een fotograaf langs die maar al te graag deze vreemde oriëntaalse gewoontes wil vastleggen waar jij toevallig de dupe van bent geworden.
Wat zou je doen? Je verstoppen in de kist en wachten totdat deze aasgier verdwenen is? Of laten zien hoe wreed het lot je heeft bedeelt en met je laatste krachten proberen om het enorme kettingslot open te krijgen?
Deze oude, ietwat vreemde foto met bovenstaand tafereel kreeg ik vandaag voor mijn kiezen. Het zou natuurlijk kunnen dat deze fotograaf urenlang heeft zitten wachten en precies op het goede moment heeft afgedrukt, zoals het een goede reportagefotograaf betaamt.
Ik zou natuurlijk graag willen uitgaan van al het goede in de mens, maar scepsis laat me het beeld toch zien als misschien te mooi om waar te zijn. De kist staat keurig in het midden, het licht op het gezicht valt precies goed en het moment is prachtig gevangen. Het lijkt alsof de fotograaf heeft gevraagd of ze nog even haar hoofd naar buiten wilde steken. Want naar mijn idee is er geen mens die zijn laatste uren van zijn leven wil verspillen aan zoiets onbelangrijks. Dus wie zegt dat dit beeld niet in scène is gezet?
Wat een onderschrift bij een bijna honderd jaar oude foto al niet kan doen met de rondspringende gedachtes van tegenwoordig.Deze foto is in 1913 gemaakt door Stefan Passe. Hij was een van de fotografen die door Franse bankier en filantroop Albert Kahn de wereld is ingestuurd. Kahn wilde een record aan kleurenfoto’s voor en over mensen van over de hele wereld maken.
Gebruikmakend van zijn fortuin kon hij een groep fotografen naar meer dan vijftig verschillende landen sturen. Het doel was om vrede en begrip tussen verschillende culturen te stimuleren. Dit resulteerde in een collectie van 72 duizend beelden, bekend onder de titel Archives of the planet die nog steeds te zien is in het Albert Kahn museum in Parijs.
In 2008 bracht de BBC het boek The wonderful world of Albert Kahn uit, waar deze beelden instaan. De fotografen documenteerden cruciale momenten in de geschiedenis van deze landen door oorlog of globalisering. Stefan Passe werd naar Mongoliëgestuurd waar net de onafhankelijkheidsverklaring met voormalig heerser China was getekend. De periode waarin de Qing-dynastie ineenstortte. Het gebied werd in de jaren daarna beschermd door de Sovjet Unie in ruil voor politieke invloed. Pas in 1924 werd de Mongolian People Republic gesticht.
Door de Wall Street crash in 1929 zag Kahn zijn kapitaal verdwijnen en moest het project twee jaar later noodgedwongen stoppen. Kahn overleed in 1940 maar laat zijn prachtige oude beelden achter die tegenwoordig nog steeds discussies kunnen losmaken.