Je bent wat je eet, zeggen we wel eens. Bij ontmoetingen consumeert men meestal iets. Soms heel informeel, maar zo’n moment heeft vaak ook een ritueel aspect. Een verbond via de maag. Erik Klein Wolterink portretteerde keukens van Amsterdammers uit alle windstreken. De tentoonstelling hangt in het Stadsarchief en er is een boek.
Keuken Portretten is heel letterlijk een kijk in de keukens. De internationale kookplekken van de hoofdstad. Wanneer ik over Amsterdam praat met een vriend of familielid, vertel ik soms voor de grap: ‘deze stad kent 178 verschillende nationaliteiten, dat is meer dan in de hele wereld.’ Die grap werkt meestal niet, want te ingewikkeld, maar volgens het Amsterdams Museum (voorheen Amsterdams Historisch Museum) is het daarmee wel de meest multiculturele stad ter wereld.
Keukens zijn intieme plekken. Daar kan je niet zomaar deurtjes open gaan trekken en foto’s maken. Klein Wolterink moest het vertrouwen winnen en stuitte daarna soms op schaamte of verlegenheid. Ging het feest alsnog niet door. Na geoefend te hebben in zijn eigen keuken, die van de buren en de achterburen, trok hij, binnen de stadsgrenzen van Amsterdam, de wijde wereld in.
Hij fotografeerde in kook- en eetruimten met Afrikaanse, Zuid-Amerikaanse, mediterrane en Aziatische wortels. Een Nederlands-Amsterdamse keuken als referentie en uitstapjes naar de keukens van een studentenhuis en de Vluchtelingenopvang. Een Joods-Amsterdamse keuken leverde drie grote beelden op. Ze zijn en detail te bekijken in boek en tentoonstelling.
De vormgeving van het boek is een wonder van doelmatigheid, als een goeie keuken. In het eerste deel zien we de keukens in hun totaliteit. Ik twijfelde, vreesde dat mijn nieuwsgierigheid naar de details, mijn culinair voyeurisme niet bevredigd zou worden. Maar gelukkig, in het tweede en grootste deel zien we haarscherpe close-ups van de ovens, aanrechten en een reeks keukenkastjes. Voor het gemak heeft de fotograaf eerst alle deurtjes verwijderd, indien mogelijk ook van ovens en koelkasten. Tussendoor enkele grafische vrijheden en achterin de teksten van voedsel-antropologe Linda Roodenburg.
‘Het draait om het fotografische, en dan vooral het perspectivische aspect van deze foto’s’, meende een fotograaf op de opening. ‘Maar de verbindende, de humanistische invalshoek, is die niet belangrijker,’ vroeg de recensent. ‘Ze zijn allebei belangrijk’, stelde de ervaren tentoonstellingmaker vast.
expositie:
Tot 4 december in het Amsterdams stadsarchief
Vijzelstraat 32 aldaar
Toegang gratis
boek:
Kitchen Portraits
fotografie Erik Klein Wolterink
ontwerp Hans Gremmen
tekst (Nl, Eng) Linda Roodenburg
paperback, 17 bij 24 cm, 240 pagina’s
uitgave Fw: in coproductie met Galerie Bart
prijs € 25,00
foto’s en informatie: www.erikkleinwolterink.nl