Een nieuw fotoboek in de reeks Rijksmuseum Studies in Photography vertelt voor het eerst het hele verhaal van de foto’s die de Nederlandse islamoloog Snouck Hurgronje in 1884 als eerste wist te maken in het voor westerlingen streng verboden pelgrimsoord Mekka, aldus een persbericht. Verschillende van deze foto’s, waaronder e?e?n gemaakt met een piepkleine camera, worden nu voor het eerst gepubliceerd.
De Nederlandse arabist en islamoloog Christiaan Snouck Hurgronje (1857-1936) was de allereerste westerling die er in 1884 in slaagde in Mekka, de stad die door moslims eenmaal bezocht moet worden, foto’s te nemen. De stad was verboden voor niet-moslims en tussen 1503 en 1884 was het maar 15 westerlingen –vermomd- gelukt tot Mekka toegang te krijgen. Snouck bekeerde zich tot de islam, zodat hij ook kon deelnemen aan de ‘hadj’. Hij werd dan ook op slag wereldberoemd toen zijn fotoboeken verschenen.
De foto’s in zijn eerste boek maakte hij zelf, het tweede is gevuld met foto’s door zijn assistent, de Mekkaanse dokter ‘Abd al-Ghaff?r. Diens aandeel in Snouck Hurgronjes boeken en hun bijzondere samenwerking was niet eerder bestudeerd.
Voor het eerst wordt nu duidelijk welke hindernissen Snouck Hurgronje moest overwinnen om zijn foto’s te kunnen maken. Een hoogtepunt is een uitzonderlijke, zesdelige geheime opname gemaakt met een piepkleine camera die paste in een knoopsgat, ook wel Stirnsche Geheimkamera genoemd. De camera fotografeerde volgens de ‘revolvermethode’, een glasplaatje dat doordraaide zodat zonder wissel zes opnamen achter elkaar gemaakt konden worden.
Het Manfred & Hanna Heiting Fonds, ondergebracht bij het Rijksmuseum Fonds, stelt sinds 2005 jonge onderzoekers in staat fotografie te bestuderen en hun resultaten te publiceren in de reeks Rijksmuseum Studies in Photography.
Het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden presenteert vanaf 21 april een selectie zelden getoonde islamitische kunst uit het Rijksmuseum Amsterdam in de tentoonstelling ‘Handelswaar en Souvenirs’. 21 april t/m 4 september, Rijksmuseum voor Oudheden, Rapenburg 28, Leiden
Durkje van der Wal, Christiaan Snouck Hurgronje: The First Western Photographer in Mecca, 1884-1885
Bestellen kan in de
webwinkel van het Rijksmuseum