Krassen, vlekken, overbelichting of een slecht doorgespoeld fotorolletje. Een verkeerd uitgepakt, chemisch procedé… kan ook. Maar ondertussen: een onmiskenbaar belangrijke foto.
Een meters lange, lege tafel met voldoende stoelen voor een gezelschap van zo’n veertig man. Er bevinden zich op dit tijdstip – wel en niet – mensen in de zaal, een enkeling heeft – wel en niet – aan tafel plaatsgenomen. De wereld hier binnen is fragiel, de aanwezige mensen zijn er doorschijnend. Gelukkig lijken de donkere wolken boven het tafelblad enigszins op te trekken, er breekt zelfs wat zonneschijn door de vitrage heen.
Het is 5 mei. Vandaag ontbiedt de Canadese generaal Charles Foulkes de Duitse opperbevelhebber Johannes Blaskowitz naar Hotel De Wereld in Wageningen om daar in het bijzijn van de commandant der Binnenlandse Strijdkrachten, Prins Bernhard, de uitwerking van de capitulatie van de Duitse troepen in Nederland te bespreken. De fotograaf is erbij, hoogstwaarschijnlijk hongerig en nerveus, tot zeer gespannen. Blaskowitz vraagt om 24 uur bedenktijd.
De volgende dag. In een boerderij te Nude, even buiten Wageningen, wordt de capitulatie getekend. Tenminste… Mede dankzij Foulkes ontstaat namelijk onmiddellijk daarna de mythe dat Blaskowitz, namens de Duitse troepen in Nederland, gisteren al in het bijzijn van Prins Bernhard in Hotel De Wereld capituleerde, lees: tekende.
En wat krijg je dan? Zowel het Canadian War Museum als De Casteelse Poort in Wageningen beweren de pen te bezitten waarmee Foulkes het historische document tekende. Begrijpelijk, de fotosituatie in Hotel de Wereld is zichtbaar mistig, onduidelijk en duister. Iedereen kan die vredespen wel hebben. Ook kan hij net zo goed op het moeilijk zichtbare tafelblad liggen, eronder op het vloerkleed of nog altijd in een Duitse broekzak zitten. Geen fotograaf had deze historische gebeurtenis treffender weer kunnen geven dan Van der Aa.
Schrijfster en beeldend kunstenaar Margit Willems deelt foto’s met ons uit haar verzameling en die van anderen. Meer fotokeuzes van Willems zijn te vinden op de Facebook-pagina K Wispelaer Zetkrant.