PS Camera #25: Willem Witsen – Alex ten Napel

Willem Witsen, schilder, dichter, fotograaf (1860–1923) was bepaald geen lachebekje. Zoveel wordt duidelijk uit de zelfportretten (met en zonder zijn vrouw Betsy) gemaakt met de Liesegang, een camera uit Düsseldorf, die hij volgens het verhaal aankocht in 1891.

Evengoed bleek hij in staat het, wat mij betreft, meest levendige portret te maken van de negentiende eeuw, van zijn nichtje Lucie Broedelet: http://www.geheugenvannederland.nl/?/nl/items/WITS01:PK-F-E215

Witsen zette al zijn – door depressies geremde – energie in ter verheffing van artistieke tijdgenoten. Hij financierde een literair tijdschrift, stichtte de Amsterdamse etsclub, liet zich uitvreten door Willem Kloos en bood ook andere berooide kunstenaars onderdak.

Via ambtelijke omwegen vond ik Witsens camera: het apparaat staat gewoon in zijn eigen bescheiden museum, Willem Witsens voormalige woning en atelier aan het Oosterpark, in de stad waarin de fotograaf en ik toevallig ook wonen. (Het Witsenhuis, Oosterpark 82, 1092 AV Amsterdam)

Alex ten Napel (1958) maakt ook portretten. Van dementerende mensen, van kinderen in het water, van vaders met hun kinderen in het water, van schoolkinderen en van hoenders: www.alextennapel.nl

Voor PS Camera portretteerde Ten Napel met Witsen’s oude toestel zijn zoon en dochter. Het apparaat werkte niet mee. Na uitgebreide proeven kreeg hij gevoel voor de benodige belichtingstijden. Restaurateur Karin de Goede repareerde de antieke sluiter.

De balg bleek lek, een zwart t-shirt hielp en Alex maakte bovenstaand portret van zijn dochter. Dit is Lotte, grafisch vormgever, onder andere van het te verschijnen hoenderboek. Jurylid Willem Diepraam omschreef Ten Napel bij een fotowedstrijd van de PvdA (jawel, zoiets heeft ooit bestaan) als een ‘sensitief fotograaf’. En daar is geen woord aan gelogen.