PS Camera #8: Terug naar Chili

Krap een maand nadat Koen Wessing in februari van dit jaar overleed, vertrok Kadir van Lohuizen richting Chili voor de start van zijn project Via Panam. Het plan was al om op 8 maart aanwezig zijn bij de opening van The Indelible Image in het Centro Gabriela Mistral (GAM) te Santiago. Een bijzondere tentoonstelling: Het werk van Koen Wessing, gemaakt tijdens de coup tegen Salvador Allende in’73, werd daarmee voor het eerst in Chili zelf getoond.
Wat Van Lohuizen bij aankomst in Chili nog niet wist was dat hij even later met de Leica en foto’s van Wessing door de straten van Santiago zou lopen, op zoek naar de plekken van ’73. Dankzij het snelle handelen van de zoons van Koen Wessing, het Nederlands Fotomuseum en Paradox kwam de Leica uit Nederland in Chili aan. Na een zoektocht naar zwart-wit films, kon de Leica, in het kader van PS Camera, ter hand worden genomen.

Als middelbare scholier maakten de beelden van Koen Wessing op Kadir van Lohuizen een onuitwisbare indruk. Chile, September 1973, was zelfs zijn eerste, zelf gekochte, fotoboek. De foto’s kan Van Lohuizen zich dan ook zo voor de geest halen.

Achtendertig jaar verder in de tijd, zonder duidelijke aanknopingspunten waar exact de plaats delict was, bleek het niet altijd even makkelijk visueel herkenbare plekken te vinden. Om ze toch te kunnen traceren toonde hij Wessing’s foto’s aan voorbijgangers. De herinneringen van ’73 bleken ook de Chilenen nog helder voor de geest te staan. De beelden lokten uiteenlopende reacties uit bij voor- en tegenstanders van Pinochet.

Het beeld van Wessing waar, onder toeziend oog van bewapende militairen, mannen een muur van graffiti ontdoen is voor velen wellicht het bekendste. Deze is ook bij Kadir van Lohuizen het meest blijven hangen. De plek bleek onherkenbaar veranderd.

Op andere plekken is Van Lohuizen wel in staat de verschillende tijden te laten samenvallen; het beeld uit ’73 met de achtergrond van nu. De verdichting van tijd in het beeld laat ons zien wat is en wat is geweest. Op deze manier roept Van Lohuizen, door middel van de foto van Wessing, de gebeurtenissen van ’73 weer in herinnering. De overbrugging van achtendertig jaar in één enkel beeld.

Maar niet alleen in dit ‘fysieke’ object zijn deze twee fotografen verbonden; ook door hun sociaal en politiek betrokken beeldverhalen, in tijden van verandering en op diverse plekken in de wereld.

www.viapanam.org