Stop met troostprijzen

Ontwerper/uitgever/curator Willem van Zoetendaal vindt dat de Zilveren Camera en World Press Photo kunnen worden opgeheven: ‘Stop met troostprijzen (afkopen van het geweten), geef betere honoraria en ruimte voor onderzoeksfotografie.’

Er is geen land ter wereld waar op de vierkante meter zoveel fotografiebeleving is. Naast Groninger Noorderlicht, Naarden Fotofestival, Breda Fotofestival, Masteropleiding Breda, Unseen Fotofair, Nutshuis Den Haag, FOAM, Huis Marseille, Fotomuseum Den Haag, World Press Photo, Dutch Doc Award, Gemeentearchief Amsterdam, Nederlands Fotomuseum, PhotoQ, Pakhuis de Zwijger, Stichting Scherptediepte, PANL, De Nieuwe Nationale Portrettengallerij, Museum Boijmans van Beuningen, Stedelijk Museum Amsterdam, Rijksmuseum Twente, Van Abbe Museum, De Hallen Haarlem, Fotostudio de Jong (VPRO), Avro’s Kunstuur, Paradox, een Fotograaf des Vaderlands, een groeiend aantal fotogaleries, en ja, de afgelopen dagen volop in de pers: De Zilveren Camera.

Wat een weelde zou je denken. En toch….. In kunstprogramma’s zoals Opium, Kunststof, Jinek en RTL Late Night zie ik weer de zelfvoldane grimas van nestor/knaagdier Vincent Mentzel, onze aller-allereerste fotograaf des vaderlands. Een van de weinige persfotografen in Nederland die een vast dienstverband heeft gehad, op zich al een prestatie. Alle freelancers die een artistieke bedreiging vormden probeerde hij uit z’n krant te weren. Zijn strepen heeft hij dan ook bepaald niet verdiend als fotokanonnenvlees.

Enfin, voordat de conservatoren van het Rijksmuseum toekomen aan zijn geschonken NRC-œuvre wordt eerst Willem Diepraams’ schenking in z’n geheel beschreven en dat duurt tot 2048 heb ik vernomen omdat hij niet alleen zijn twee enige goeie foto’s, ooit gemaakt voor Vrij Nederland, heeft geschonken maar ook alles wat hij daarvoor en erna heeft gefotografeerd, zelfs zijn babyfoto’s.

En omdat de rest van het Museum dan al lang begonnen is met het verzamelen van 21e-eeuwse kunst – ze kunnen niet wachten – is reportagefotografie en reisfotografie voor krant en weekblad uit de jaren zeventig/tachtig uit vorige eeuw bij aanvang van ontsluiting al lang vergeten. Wie weet dan nog wie Joop den Uyl is? Nou weet ik ook niet of we dan nog weten dat DE Foto over het (langdurig uitgenutte) verscheiden van Nelson Mandela De Zilveren Camera-foto van 2014 is/was. Was het niet zomaar een verjaardagsfoto?

Gezien de enorme diversiteit van ons gegroeide fotografische bewustzijn (zie de allereerste zin hierboven nog eens) in de afgelopen 15 jaar en sinds al weer 65 jaar geschiedenis Zilveren Camera vind ik het dit jaar opnieuw een beschamende vertoning. Behalve over het uitzonderlijke en het zeer volledige project als Sochi van fotograaf Rob Hornstra & schrijver/filmmaker Arnold van Bruggen, verbaas ik me weer over kranten en praatprogramma’s die klakkeloos de persberichten van de Zilveren Camera tentoon spreiden terwijl bijvoorbeeld kranten bepaald niet de meest innovatieve of originele of best betalende opdrachtgevers zijn. En praatprogrammaredacties nou eenmaal per definitie niet met onze fotogeschiedenis meegroeien.

De Zilveren Camera en ook World Press Photo mogen wat mij betreft worden opgeheven, geen prijs s.v.p. voor de mooist gemaakte gruwelfoto. Geen prijsuitreikingsbitterballen bij zorgvuldig uitgelichte dood. Dat kan niet meer. Graag volg ik de gedachte van Hans Aarsman, die – voordat zijn mond werd gesnoerd door Mentzels 78-toerenplaat over zwart/wit in Opium – het belang van de 11.000 telefoonfoto’s die uit Syrië waren gesmokkeld aanhaalde. Die foto’s waren niet gemaakt voor het MOOI maar als bewijs van gruwel. En daardoor het meestzeggend. Stop met troostprijzen (afkopen van het geweten), geef betere honoraria en ruimte voor onderzoeksfotografie en verlaag je niet door je er, in welke vorm dan ook, mee te afficheren omdat het zo lekker in de persmond ligt.

Willem van Zoetendaal