Van Loon: de magie van de foto als object

De fotocollectie van Museum Van Loon bestaat uit bijzondere historische interieurfoto’s en historische en hedendaagse portretfotografie. Gustave le Gray, Felix Nadar, Studio Merkelbach tot recentelijk Koos Breukel en Erwin Olaf hebben de familie geportretteerd.

De uitnodiging voor de tentoonstelling en de poster van FOAM, een cyanotype op krap ansichtformaat van een onbekende fotograaf met een portret van Kitty van Loon uit 1898 hangt prachtig ingelijst op de kopse wand van de eerste tentoonstellingszaal op de eerste verdieping. Achter de lijst is een donkerblauw vlak geschilderd waardoor de foto nog meer aandacht vangt tegen de beige-grijze muur. Vergelijkbaar gepresenteerd als het Puttertje van Carel Fabritius of het Meisje met de parel van Joahnnes Vermeer in het Mauritshuis. Alleen het vlak achter de afbeelding is beter van formaat dan bij de genoemde schilderijen. Daar werken die achterwanden meer als onrustige smalle passepartouts.

Binnen het loze geschreeuw van deze tijd zijn deze kabinetten van FOAM een oase van rust. En dan bedoel ik niet qua bezoekersaantal maar meer omdat de voormalige stijlkamers een ingetogen presentatie lijken af te dwingen.

Op verzoek en in samenwerking met FOAM heeft Ernst van der Hoeven, beeldend kunstenaar en curator deze tentoonstelling samengesteld en hij heeft dat met verve gedaan.

Behalve de cyanotype aan de muur bevat de eerste ruimte ter linkerzijde een antiek wit muurbankje, aan de overkant hangt een Perzisch vloertapijt uit Museum van Loon en op de gesloten raamzijde een geschilderde infographic waarin de verschillende technieken worden uitgelegd die te zien zijn als foto’s in een enorme houten vitrine. Een schitterend ontworpen meubel geheel gevuld met allerhande carte-de-visites, studio-portretten, kooldrukken en familiealbums. Subliem geordend en gerangschikt alsof het soorten zijn die aan Darwins aandacht zijn ontsnapt.

In de tweede zaal is er nog een kleinere variant op de houten vitrine gevuld met drukwerk, een schitterend portret van de huidige Mw van Loon door Koos Breukel, een staatsieportret van haar door Erwin Olaf, en lichtbeeldenshow van interieurs van het familiehuis en inmiddels Museum Van Loon en een gaatje in de muur aan de raamkant waardoor je aan de overkant van de gracht het prachtige pand ziet oprijzen. De tentoonstellingsruimte zelf wordt daardoor als het ware tot een camera obscura getransformeerd.

Alles in twee kamers aan de gracht in Amsterdam, nergens anders te zien in de wereld. Een must voor liefhebbers die de magie van de foto als object willen ervaren en meteen een prachtige inkijk krijgen in de geschiedenis van een welgestelde Amsterdamse familie.

Ik ben tegen bolletjes of sterren uitdelen zoals de journalisten dat menen te mogen doen maar in dit geval zou ik toch een tien met een griffel willen aanbevelen.

Willem van Zoetendaal