De afgelopen zondag overleden Chileense dictator Pinochet is ooit door een Nederlandse fotograaf gefotografeerd. De foto is wereldberoemd, maar de fotograaf niet. Nu Pinochet het tijdelijke voor het eeuwige heeft ingeruild, komt daar misschien verandering in, want de foto van Chas Gerretsen krijgt plots veel belangstelling. En daardoor de fotograaf ook.
De foto heeft een bijzonder geschiedenis. Volgens de Chileense krant Epoca behoort de foto tot het publieke domein. Deze krant heeft de foto ter beschikking gesteld aan onder andere Time Magazine. Toen Pinochet in 1998 in Engeland werd gearresteerd en de foto in veel kranten werd afgebeeld stond Gerretsens naam er dan ook nooit bij vermeld. In Chili is de foto op grote schaal gebruikt door ieder instituut, persbureau en iedere drukker, er bestaan zelfs posters van.
De tegenstanders van de dictator hebben ook gretig gebruik gemaakt van de foto. Voor hen stond de foto voor al het kwade van een dictatuur. Het beeld werd op pamfletten en spandoeken afgebeeld, niet voor het volledig onder handen was genomen. Je ziet hem tussen enorme stapels schedels, met in zijn maag de lichamen van slachtoffers en dat er uit zijn mouwen geen handen maar botten steken.
De foto leverde Gerretsen (Groningen, 1943) de Robert Capa Gold Medal Award op. Een Award die wordt toegekend aan fotografen die veel moed hebben getoond. Gerretsen bezocht een mis, ruim een week na Pinochet de nieuwe machthebber van Chili was, in de kathedraal van Santiago. Het verhaal gaat dat hij eerst geen toegang tot de kathedraal kreeg, maar toch naar binnen is geglipt. Daar nam hij de wereldberoemde foto. Gerretsen heeft de staatsgreep op de voet gevolgd. Hij maakte een reportage van circa 5000 zwart-wit negatieven en 1000 kleurendia’s van de coup en wat daarop volgde. Deze collectie wordt beheerd door het Nederlands fotomuseum.
Gerretsen had al vroeg de drang om te gaan reizen. Hij vertrok op zijn achttiende naar Australië, om zijn leven wat spanning te geven. Vervolgens zocht hij het avontuur in Zuidoost-Azië, waar hij de Vietnam-oorlog versloeg. Toen in Chili de onrust woedde is hij daarheen vertrokken. Op 19 september 1973 nam Gerretsen de foto van Pinochet, waarover hij in een artikel in de Volkskrant, geschreven door Harmen Bockma, zegt: ‘Generaal Pinochet was het pronkstuk van de coup. Hij zag er echt goed uit. Als Che Guevara het symbool is van de linkse revolutie, dan is Pinochet het archetype van de Zuid-Amerikaanse dictator’.
Later is hij naar de VS vertrokken om als still-photographer aan de slag te gaan, hij werkte onder andere mee aan de beroemde oorlogsfilm Apocalyps Now. In 1989 hield hij het fotograferen voor gezien om zich volledig op het reizen te storten, zo lezen we in de Volkskrant.