Verslag De Donkere Kamer #24: straatfotografie, hoogwerkers en een imker

Een terugkerend item van De Donkere Kamer – op initiatief van Peter van den Doel, directeur van DuPho en mecenas van dit tweemaandelijkse ‘live magazine’ over fotografie – is de introductie van een ‘nieuw DuPho-lid’. Jasper Suyk staat nog aan het begin van zijn carrière als ‘conceptueel glamour fotograaf’ maar heeft al wel grote campagnes geschoten, onder meer voor Harley-Davidson en KPN. Hij presenteert zichzelf als een art director die ook fotografeert. Aan werk en erkenning geen gebrek maar wat hij ontbeert is juridische kennis (en een beetje expertise op het gebied van budgettering kan ook geen kwaad). Maar het gaat hem ook om een zeker gevoel van solidariteit – DuPho kan helpen op momenten dat het professioneel even een beetje tegenzit, al was het maar ter inspiratie. 

‘Vertegenwoordiging van het vak’ spreekt ook uit de ambities van De Fotoweek, een organisatie die jaarlijks een Fotograaf des Vaderlands naar voren schuift. Ahmet Polat had de verhuisdozen nog op de achterbank liggen toen hij gevraagd werd voor die eretitel. Hij verhuisde onlangs terug naar Nederland, na een langdurige residentie in Istanbul. Hij wordt nu geacht op te treden als ambassadeur voor de professionele fotografie in Nederland, en ondertussen gaat hij aan de slag met een project dat gelieerd is aan het thema van dit jaar, ‘Kijk! Mijn straat’. Daar heeft-ie het, sinds de recentelijke bekendmaking, al zó druk mee dat hij alleen al in het combineren van die activiteiten als bemiddelaar (Fotograaf des Vaderlands) en de voortgang van de eigen praktijk – genre-overstijgende fotografie en film die hij in opdracht maakt, maar wel altijd naar eigen inzicht – uitdraagt hoe veelzijdig en multidisciplinair de hedendaagse fotograaf kan (en moet) zijn.

Jeroen Hofman, heeft na zijn veelgeprezen ‘Playground’ van een aantal jaren geleden inmiddels weer een nieuwe toepassing gevonden voor het fotograferen vanuit een hoogwerker. Zijn idee om stadsparken in Amsterdam vanuit dat perspectief vast te leggen viel in goede aarde bij het Stadsarchief, dat samen met het Amsterdams Fonds voor de Kunst (AFK) een subsidie verstrekte voor het project dat begon in 2013 en eigenlijk al had moeten zijn afgerond maar, zo zegt Hofman zelf: “Ik moet hier mee doorgaan. Het is verslavend.”  Daarbij komt ook nog zijn ruimhartige erkenning dat het resultaat niet altijd naar wens is: “Soms zit ik gewoon te hoog.” Wat Hofman daarmee bedoelt te zeggen is dat wanneer hij te ver van de grond fotografeert, niet alleen de compositie uit balans raakt maar dat hij ook het menselijk aspect uit het oog dreigt te verliezen. Daarom laat hij heel af en toe de hoogwerker thuis staan (voor de goede orde: dat moet niet letterlijk worden begrepen, want Hofman bezit er zelf geen) en maakt hij ook landschapsportretten vanaf de grond.

Voorafgaande aan de pauze is het zoals gebruikelijk ook weer de beurt aan het crowdfunding element van De Donkere Kamer. De pitchers van vanavond:

Cleo Campert heeft de ambitie om een groot aantal festivals te bezoeken, die veelal in recreatieparken en natuurgebieden worden georganiseerd. Het gaat haar er om de verandering van dergelijke landschappen (door de eeuwen heen, maar ook met betrekking tot de seizoenen) juist op die ultieme momenten vast te leggen. Het uiteindelijke doel is een boek, maar ook een expositie en een ‘online omgeving’ maar voor nu is het vooral van belang dat ze een bijdrage zoekt voor de reis- en verblijfkosten.

Wiesje Peels (fotograaf) en Steffen Maas (grafisch ontwerper) hebben een artist-in-residence in Zundert, het Brabantse dorp waar Vincent van Gogh werd geboren en waar hij zijn kinderjaren doorbracht. Zij werken als creatief duo zes weken in een geïmproviseerd studiootje ter plaatse aan een project in de geest van Van Gogh en vragen een bijdrage van het publiek voor een reizende tentoonstelling en een publicatie.

De derde en laatste ‘pitch’ van deze avond is er een namens de gehele eindexamen-groep van de Amsterdamse Fotoacademie. Zij hopen op steun voor de totstandkoming van hun presentatie in Loods 6 (Amsterdam Oost) – een compensatie voor de kosten die ze moeten maken voor o.a. het printen, de huur en de opening van de expositie.

Na de onderbreking (waarbij, voordat iedereen dorstig naar de bar loopt, de aangekochte muntjes eerst nog naar eigen inzicht over de ‘pitchers’ dienen te worden verdeeld in de daarvoor bestemde collectebussen) treed Corinne Noordenbos aan, kort daarop vergezeld door haar opvolgers bij de KABK, Lotte Sprengers en Rob Hornstra. Dat wil zeggen, Lotte was al als coördinator betrokken bij de academie in Den Haag, maar met het afzwaaien van hoofd fotografie Noordenbos zal ze nu samen met Hornstra de kar gaan trekken. Een grote uitdaging, beamen ze beiden, want Noordenbos’ grootse carrière in het onderwijs – eerst bij de HKU, later bij de KABK – en haar visie daarop laat zich niet klakkeloos vervolgen. Ook al omdat het vak de afgelopen jaren in een stroomversnelling is gekomen, met uitdijende technologische mogelijkheden enerzijds en een driftige (internationaliserende) competitieve markt anderzijds. Dat vergt een elastische houding, zowel van de studenten als het corps van docenten.

Gelukkig heeft Natalia Toret, spil in de fotoredactie bij NRC Handelsblad, een blijde boodschap: er is weer wat ruimte bij de krant gevonden – fysiek en financieel – om vrij werk van Nederlandse fotografen te plaatsen! Ze heeft nu zelf ook de tijd om daarin actief acquisitie te voeren, maar bij deze ook nog een algemene oproep: stuur vooral je project door naar NRC als je denkt dat je een originele invalshoek of esthetische benadering hebt gevonden voor onderbelichte sociale onderwerpen in ’t land.

Tot besluit van deze enerverende aflevering van De Donkere Kamer nog een uitgebreid gesprek tussen gastmoderator Andrea van Pol en Hellen van Meene, van wie de komende zomer een grote ‘mid-career’ tentoonstelling opent in het Haagse Fotomuseum. Van Meene heeft d’r hondje mee op schoot genomen en geeft voorafgaande aan de bespreking van haar oeuvre nog even een kort college bijenhouden  – ze is naast fotograaf ook fanatiek hobby-imker en dat ze samen met haar man ‘Hellen’s Honey’ produceert mag ook niet onvermeld blijven. Met een dergelijke blijk van kennelijke dierenliefde is het niet zozeer verrassend dat ze zich een tijdje geleden heeft gestort op het monumentaal portretteren van honden, maar eerder dat een dergelijk antropomorfisch project zo lang op zich heeft laten wachten.

Zelf heeft ze er ook niet een strak omlijnde motivatie voor – “ik fotograaf altijd vanuit gevoel, vanuit de buik” – maar zeker is wel dat Van Meene heel goed weet wat ze wil (en wat niet). De adolescente meisjes die ze de afgelopen twee decennia tegen het lijf liep, hadden in elk geval geen schijn van kans tegen haar charme-offensief. Van Meene: “Je kan mij écht niet weerstaan als ik iets wil hoor!”

Uitslag van de pitch:

Wiesje Peels & Steffen Maas: 776 euro

Studenten Fotoacademie Amsterdam: 548 euro

Cleo Campert: 321 euro