Stel: er valt een grote bruine envelop op de deurmat, van een onbekende met een buitenlandse naam. Na openen tref je een briefje aan en een merkwaardige foto. De afzender vraagt je wat je van zijn foto vindt en iets over jezelf te vertellen. Het antwoord kan in de gefrankeerde retourenvelop.
Sipke Visser, Nederlands fotograaf van Friese afkomst, woont al een jaar of tien in Londen. Tussen 2008 en 2010 verstuurde hij 500 verschillende foto’s, die vergezeld gingen van een handgeschreven tekst. Meestal kreeg hij geen antwoord, een beetje onbeleefd wat mij betreft alleen al vanwege de meegestuurde retourenvelop. Soms kwamen er reacties, variërend van beledigend, neerbuigend, verbaasd, enthousiast tot liefdevol.
Het werd een boek, een wonderlijk boek. De brieven die Visser kreeg, zijn antwoorden erop, alle vijfhonderd verzonden foto’s, zijn er in opgenomen en nu is het viereneenhalve centimeter dik. Ook de fotografie is bijzonder. Visser lijkt een voorkeur te hebben voor beelden met zo weinig mogelijk sensatie. Een belangrijk deel maakte hij in de avond of de nacht. Schijnbaar toevallige straatopnamen en schijnbaar onopzettelijke snapshots van een avond in een Londense pub. Wim T. Schippers hanteerde ooit de term ‘adynamisch’ en misschien past die hier wel.
Verzin hier en nu maar even dat het een heel natuurlijke reactie zou kunnen zijn op het leven in een wereldstad onder hoogspanning. Een houding tussen vermoeidheid en ontspanning in, die ontstaat na betaalde arbeid voor commerciële fotografen (Visser assisteert bij en retoucheert voor mode- en reclamefotografen). De foto’s dragen een soort adolescentenmelancholie uit, maar dan heel geraffineerd, met verwijzingen naar grote voorbeelden.
‘Charmant’ is de term die Visser na zijn inspanningen ten deel valt. Het boek is zeker charmant en in haar naïviteit ook een enigma, een open vraag. Waarschijnlijk was de jury van de 2013 Paris Photo – Aperture Foundation PhotoBook Awards getroffen door de originaliteit van zijn plan, en de eigenwijze manier waarop het in dit boek wordt gepresenteerd.
Waarop ze Return to Sender nomineerden in de categorie ‘First PhotoBook’.
Return to Sender
foto’s en beeldredactie: Sipke Visser
vormgeving: Kummer & Herrman
voorwoord: Pepijn de Boer
gebonden, 21 bij 15 bij 4,5 cm, 512 pagina’s, 127 foto’s in fullcolor
uitgave in eigen beheer, oplage 750 exemplaren
prijs: € 40,-
> te koop in de PhotoQ Bookshop
In 1 minuut 40 bladert Visser door het hele boek: