De 19e, en mogelijk laatste, editie van de Noorderlicht Internationale Fotomanifestatie schetst een genre-overstijgend beeld van de relatie tussen mens en natuur aan de hand van werk van meer dan 100 fotografen. Voor het eerst trekt Noorderlicht daarvoor naar een landelijke tentoonstellingslocatie: hoofdlocatie is Museum Belvédère op Landgoed Oranjewoud, bij Heerenveen. Het resultaat is niets minder dan een liefdesverklaring: een uitdagende, visueel adembenemende tentoonstelling die tegelijk het hoofd en het hart beroert, aldus het persbericht van de organisatie.
Het persbericht vervolgt: Echte natuur, zo wordt gezegd, bestaat niet meer. Zeker niet in het ontwikkelde Westen. Maar hoewel de moderne mens de natuur naar eigen inzicht heeft gecultiveerd en geasfalteerd, blijft hij hunkeren naar de rust, ruimte en vrijheid die de natuur belooft. Dat is meer dan louter romantiek. Natuur, of het nu een tuintje is of een uitgestrekt bos, heeft een aantoonbaar positief effect op ons welzijn: patiënten herstellen er sneller, stress vermindert. Contact met natuur stimuleert bovendien de rechter hersenhelft, waar creativiteit huist. Natuur inspireert.
Terra Cognita gaat over het ervaren van natuur, in al haar verschijningsvormen. Van de tactiele, ademende en levende natuur, tot haar gedroomde en fantastische incarnaties – de natuur in onze gedachten. Hoewel de mens soms nauwelijks aanwezig lijkt te zijn in de foto’s, drukt hij onmiskenbaar zijn stempel.
In al dit werk verraadt het landschap de emoties en gedachten die de maker er op geprojecteerd heeft. De diverse en complexe wijze waarop wij landschappen zien en ervaren – de natuur in onze genen en onze gedachten – vindt haar weerslag in de reikwijdte van Terra Cognita. Van tijdloos zwart-wit tot conceptueel of computer-gegenereerd: de versmelting van genres is totaal. Een tentoonstelling die je, net als de natuur zelf, niet moet zien maar moet ervaren.
Hoofdtentoonstelling
Terra Cognita is een fotografische reis in zes hoofdstukken, met werk dat afwisselend landschaps-, documentaire-, kunstfotografie en computer-gegenereerd beeld omvat.
Museum Belvédère | Oranje Nassaulaan 12, Heerenveen
Museum Belvédère, hét museum voor moderne en hedendaagse kunst in Friesland, toont vier van de zes hoofdstukken uit Terra Cognita. De tentoonstelling begint buiten aan de voorzijde in een dicht begroeid woud. Een plek waar de bezoeker zichzelf in kan verliezen, om iedere hoek kan iets onverwachts tevoorschijn komen: The Enchanted Forest. Binnen volgt het hoofdstuk Safe Haven, waar verhalen verteld worden over de natuur als veilige plek voor de mens.
Via gemanipuleerd werk in het hoofdstuk Inspiration – van bergen die letterlijk de grilligheid van beurskoersen volgen tot werk dat teruggrijpt op de taal van de schilderkunst – eindigt de tentoonstelling buiten met het hoofdstuk Into the Unknown: een reis naar de onzichtbare wereld, van microscopisch tot kosmisch, waarin de natuur zelfs in de laatste pixel maakbaar blijkt.
Museum Belvédère ligt in Museumpark Landgoed Oranjewoud, met prachtige tuinen en waterpartijen en een rijke cultuurhistorie. Staatsbosbeheer stelt het park beschikbaar zodat een groot deel van de tentoonstelling geïntegreerd kan worden in deze fraaie buitenruimte.
Museum Dr8888 | Museumplein 2, Drachten
In kunst- en cultuurhistorisch Museum Dr8888 is het hoofdstuk Urban Jungle te vinden over hoe we natuur naar ons toe halen via parken en andere openbare ruimtes, tuinen en zelfs huiskamers. De natuur blijft roepen, ook na onze trek naar de veiligheid en voorspoed van de stad.
Museum Willem van Haren | Minckelersstraat 11, Heerenveen
Het veelzijdige Museum Willem van Haren exposeert het hoofdstuk Untamed. Hier laat de natuur zich van zijn andere kant zien. De onvoorstelbare krachten die gepaard gaan met natuurrampen herinneren ons aan onze nietigheid. Hier zien we hoe kwetsbaar het door de mens gecultiveerde land blijft.
Nevententoonstelling
Blokhuispoort | Blokhuisplein 40, Leeuwarden
In de voormalige Bijzondere Strafgevangenis Blokhuispoort in Leeuwarden verzorgen de curatoren bladiebla en zussemezo een tentoonstelling over als ik het maar wist.
Satellietprogramma en kerkenroute
Galeries, musea en podia verspreid door heel Friesland organiseren hun eigen fototentoonstelling. Ook is er een kerkenroute, opgezet i.s.m. Stichting Alde Fryske Tsjerken, met foto-exposities in prachtige oude Friese kerkjes.
Fotografen Terra Cognita
Rond de 100 fotografen uit binnen- en buitenland dragen bij aan Terra Cognita. Naast jong talent ook werk van grote namen. Een selectie:
Yasser Aggour | Jane Fulton Alt | Myrto Apostolidou | Korrie Besems | Sasha Bezzubov | Justine Blau | Kim Boske | Juan Calle | Patricia van de Camp | Alison Carey | Jon Cazenave | Margherita Cesaretti | Christopher Colville | Anita Cruz-Eberhard | Ellie Davies | Dornith Doherty | Bela Doka | Claire Dorn | Rena Effendi | David Farrell | Michael Flomen | Doug Fogelson | Stuart Franklin | Julia Fullerton-Batten | Peter Funch | David Galjaard | Henrik Isaksson Garnell | Andrej Glusgold | Toni Hafkenscheid | Paul den Hollander | Scarlett Hooft Graafland | Britta Isenrath | Gábor Kerekes | Sana Khan | Kalpesh Lathigra | Peeter Laurits | Aislinn Leggett | Sergey Lutsenko | Paula McCartney | Simon Menner | Michael Najjar | Catherine Nelson | Loan Nguyen | Meike Nixdorf | Kasumi Omori | Polixeni Papapetrou | Vandy Rattana | Lola Reboud | Zhao Renhui | Misha de Ridder | Simon Roberts | Susannah Sayler & Edward Morris | Gregor Schuster | Takeshi Shikama | Peter Solness | T AXI (Suman Samajpati & Sourav Roy Chowdhury) | Agnes Thor | Goos van der Veen | Tessa Verder | Marco Vernaschi | Benoit Vollmer | Robert Walker
Over Noorderlicht
Noorderlicht organiseert sinds 1990 de Internationale Fotomanifestatie, die behoort tot de absolute wereldtop van fotografiefestivals. Maar Noorderlicht doet meer. Via de Fotogalerie, publicaties, masterclasses, debatten, lezingen en het verstrekken van foto-opdrachten stimuleert Noorderlicht de ontwikkeling van de (documentaire) fotografie. Geworteld in Noord-Nederland richt Noorderlicht de blik op de wereld, met oog voor maatschappelijke thema’s en visuele schoonheid.