Aanslag in beeld: met of zonder stoffelijke resten?

Een aantal Engelse kranten, evenals De Stentor/Veluws Dagblad, hebben vrijdag 12 maart op de voorpagina een gemanipuleerde foto geplaatst van de bomaanslagen op de treinen in Madrid. De Stentor, de Daily Telegraph, de Sun, de Times en de Daily Mail ‘photoshopten’ steentjes over een plek op de foto waar een losgerukt lichaamsdeel ligt (bij de witte cirkel). De foto is gemaakt door El Pais-fotograaf Pablo Torres Guerrero en internationaal verspreid door Reuters en AP.

The Guardian haalde de kleur weg van deze menselijke resten. De Amerikaanse krant USA Today sneed de foto zo aan dat het bewuste deel van de foto wegvalt. De Volkskrant en de Belgische krant De Standaard plaatsten de foto onbewerkt in kleur op de voorpagina.
– – – – –
• Bekijk de krantenpagina’s: slideshow in Flash (1.3 MB)
• De weerslag van een discussie over manipulatie binnen het bestuur van de NVF (Ned. Ver. van Fotojournalisten): Gezien en begrepen (4 pagina’s in pdf).
• Zie de discussie op PhotoQ: Mag manipulatie?
– – – – –
Volgens fotoredacteur Gerrit-Jan van Ek was de foto ‘hoewel zeer direct, het dichtst bij de realiteit’. Het overige aanbod van de persbureaus bleef volgens de beslissers van de Volkskrant ver achter bij deze foto. Van Ek: ‘We wilden niet volstaan met een opengereten trein. Deze aanslag was gericht op het doden van veel mensen. Je kunt nu op onze voorpagina zien dat er sprake is van een oorlog.’
De opening van het tweede katern van De Volkskrant toonde nog een aangrijpende foto, door De Morgen in België in duotone op de voorpagina gebracht. In een door één van de bommen getroffen treinstel zien we een aantal dode mensen liggen. Even groot onder op de pagina staat een foto van een van de vele demonstraties in Spanje tegen de terreur. Naast de onderschriften bevat de productie alleen nog de kop ‘Basta!’
Van Ek: ‘We wilden een statement maken. Het volk zegt nee tegen terreur. Het is een verstild beeld met extra impact. We beseffen wel dat het discussie oplevert, maar we hebben het toch journalistiek goed begeleid. Natuurlijk is er ook intern goed over nagedacht. Waar geef je nog informatie en waar schiet je je doel voorbij? Het is wel prettig als je op zo’n moment merkt dat de hoofdredactie je steunt. Laat nu ook niet de indruk ontstaan dat de Volkskrant dit vaak doet. De laatste jaren hebben we alleen vergelijkbaar harde beelden geplaatst na de moord op Fortuyn en na 11 september 2001.’