Beaufort West heet het Zuid-Afrikaanse stadje waar apartheid nog alomtegenwoordig is. In het kader van de KLM Paul Huf Award 2007 presenteert prijswinnaar Mikhael Subotzky zijn fotoserie over deze gemeenschap in het Amsterdamse Foam.
De jury van deze prijs voor jonge internationale talenten heeft dit jaar twee winnaars gekozen: Taryn Simon uit de Verenigde Staten en Mikhael Subotzky uit Zuid-Afrika. Simon’s werk wordt in 2008 in Foam geëxposeerd.
Mikhael Subotzky (Kaapstad 1982) studeerde aan de Michaelis School of Fine Art, een faculteit van de Universiteit van Kaapstad. Na zijn eindexamen in 2004 ging het snel met zijn carrière, heel snel. Het project waarmee hij afstudeerde, Die Vier Hoeke, was al te zien in New York, Mexico City en verschillende steden in Afrika en Europa. Hij won een handvol prijzen, werd in 2006 geselecteerd voor de Joop Swart masterclass van World Press Photo en verdiende een beurs en verblijf van Fabrica, het ‘ communication research centre’ van Benneton. Dit jaar is hij gekozen als ‘nominee’ van het Magnum-collectief.
Voor Die Vier Hoeke fotografeerde Subotzky in verschillende Zuid-Afrikaanse gevangenissen. De cellen zijn overvol. Binnen de muren heersen de bendes, die het dagelijks leven voor zowel de gedetineerden als de bewakers moeilijk maken. De (bende-)term Die Vier Hoeke heeft betrekking op de stadia die een gevangene doormaakt, daarnaast verwijst het naar de ruimte waarbinnen hij zijn tijd slijt.
Halverwege de snelweg tussen Kaapstad en Johannesburg trof Subotzky op een grote rotonde midden in Beaufort West een gevangenis aan. Een bajes in een stadskern is bijzonder, in bijna alle gevallen staat zo’n instituut buiten de bebouwing van een stad of dorp. Daarnaast viel het hem op dat deze gemeenschap nog veel uiterlijke kenmerken van de apartheid vertoonde. Hij besloot een serie over Beaufort West te maken en verbleef er zes perioden van twee tot drie weken.
Subotzky lijkt in korte tijd een ‘insider’ te zijn geworden. Hij fotografeert een prostituee tijdens haar werk, de huiskamer van een straatarm zwart gezin, een terminale t.b.c.-patient, een bendelid tijdens een inbraak en een ruzie tussen een bewaker en een gevangene. Een luchtopname van de gevangenis, een panoramische groepsfoto van de gevangenen en enkele beelden van welvarende witte inwoners completeren zijn verhaal.
In het Foam hangen zestien groot afgedrukte foto’s, waarin de problematiek van dit stadje helder wordt verbeeld. Subotzky heeft de vaak zware thema’s prachtig in beeld gebracht: hij blijkt een meester in het gebruik van het aanwezige licht en staat precies op de juiste afstand om zijn onderwerp perfect te kadreren. Alleen de presentatie van de foto’s — achter glas, in enorme, wit geschilderde lijsten – vind ik lelijk en geeft deze expositie een ouderwets karakter. Alsof de kijker er nog eens nadrukkelijk op gewezen moet worden dat hij zich in een museum bevindt. Een simpele, glasloze presentatie had mijns inziens Subotzky’s thematiek directer en beter over het voetlicht gebracht.
In het kort geleden verschenen Foam-magazine valt één en ander wel op zijn plaats. In een interview met Subotzky komt zijn denk- en werkwijze uitgebreid aan de orde. Een fraai portfolio met panoramische opnamen uit Die Vier Hoeke biedt de kijker een duidelijk beeld van het ‘leitmotiv’ in het werk van deze veelbelovende fotograaf.
Han Schoonhoven
Beaufort West, de tentoonstelling van Mikhael Subotzky is tot en met 11 november 2007 in Foam, Keizersgracht 609 in Amsterdam
• Voor foto’s van en informatie over Mikhael Subotzky, zie: www.imagesby.com