Niet alleen in de journalistiek, ook in de stockfotografie wordt steeds meer gebruik gemaakt van werk van amateurs. Zogenaamde micro-stock websites bieden voor enkele dollars of euros foto’s aan voor gebruik in bladen en reclames en op websites.
Zo kon het voorkomen dat de Volkskrant afgelopen maanden uitgebreid heeft geadverteerd voor zijn groots opgezette weblog-diensten met een foto die de maker slechts 40 cent opleverde. De foto werd gekocht voor 2 dollar, en daarvan ging conform de geldende voorwaarden 20 procent naar de maker.
De maker, Jeroen Erkamp, schrijft ironisch: ‘Wat een verrassing dat onze foto in de Volkskrant stond. Paginagroot nog wel! Wie zaten er achter die foto? Dat waren twee jonge architecten. Ze hadden deze foto voor een appel en een ei aan www.istockphoto.com verkocht. Inderdaad voor 40 cent! En dat terwijl onze foto nu ruim meer dan één miljoen keer is afgedrukt in de krant. Ook troffen we onze foto geänimeerd aan op de internetpagina van de Volkskrant. Na het lezen van de Istockphoto-voorwaarden bleek dat we geen poot hadden om op te staan.’
• Zie voorbeelden van hoe het ‘Eitje’ is gebruikt bij Tha Mastaz
• Erkamp twijfelt of hij moet doorgaan met aanleveren van materiaal bij Istockphoto, zoals blijkt uit een discussie op het Istock-forum: Question: Is it allowed to use a photo (my photo) in this way…
Erkamp is overigens geen echte amateur, maar behalve architect ook een deeltijdstudent fotografie aan de Koninklijke Academie in Den Haag. Hij maakt deel uit van de gemeenschap die is opgebouwd rond de site van Istockphoto. Jonge fotografen, vormgevers en andere hele en halve amateurs leveren duizenden beelden aan. Die worden vervolgens geselecteerd door een redactie en op de site geplaatst.
Sommige deelnemers hebben duizenden foto’s in deze beeldbank staan en verdienen hier soms een behoorlijk inkomen mee. Het idee hierbij is dat je beter heel vaak een foto voor weinig geld kunt verkopen, dan niet eens aan verkoop toekomen omdat beginners hun foto’s niet of nauwelijks voor traditionele commerciële tarieven (variërend van enkele honderden tot vele duizenden euro’s) kunnen aanbieden.
• Zie hiervoor op het forum van Istockphoto de discussie Stock Photography for a Living
Microstock-bureaus komen voort uit de behoefte van met name beginnende vormgevers die te weinig budget hebben om een traditionele stockfoto te kopen of een professionele fotograaf in te huren.
• Lees meer hierover in een interview bij StockPhotoTalk: “Microstock Sites Can Capture Up To 30% Of The Existing Market”
• Reageren? Graag! Mail PhotoQ
REACTIES:
In Duitsland noemden ze deze gang van zaken 10 jaar geleden al kannibalisering van de markt. Daarom kan er op een normale manier geen inkomen verkregen worden met fotograferen en dat is triest. Ronald Puma
(www.ronaldpuma.nl)
———-
Ik vind het een beetje flauw om, als je je foto’s voor een paar dollar op zo’n site zet en dus akkoord gaat met de voorwaarden van die site, vervolgens te gaan zeuren als je foto daadwerkelijk gebruikt wordt.
Als ik op Koninginnedag uit onwetendheid een ets van Rembrandt voor 2 euro verkoop, krijg ik ook niets extra’s als die later voor miljoenen geveild wordt. Duidelijk geval van jammer, dus.
Inderdaad kannibaliseert dit soort sites de markt, maar het zijn wel de mensen die hun foto’s daar op zetten die dat zelf doen, dus die moeten ook niet klagen. Zo gaat dat in de grote-mensenwereld, jongens!
Het is ook niet gek dat vormgevers en artdirectors op zoek gaan naar goedkope alternatieven, ‘gewone’ stockfotografie is meestal exorbitant duur en vaak niet om aan te zien.
Een oplossing zou kunnen zijn om de prijzen van Istockphoto en soortgelijke sites wat te verhogen, zodat het voor eindgebruikers nog interessant is (ie goedkoper dan ‘klassieke stock’) en tegelijk voor de makers meer oplevert. Er is de laatste jaren duidelijk een enorme verschuiving op het gebied van tarieven aan de gang op de markt voor fotografie, ik zou heel graag een meer constructieve discussie daarover zien ipv het voortdurende bozige geklaag van professionele fotografen. Er moet iets meer gebeuren dan klagen! Ik weet heus ook wel dat serieuze fotografie serieuze investeringen (in tijd en geld) kost, misschien zijn er gewoon teveel fotografen? De budgetten bij kranten en tijdschriften staan enorm onder druk, dus hoe kan er een balans worden gevonden tussen de behoeftes van de maker en de gebruiker?
Anja Bart
———-
Reactie op Anja Bart:
Ik wist wel dat ik de foto voor weinig zou verkopen natuurlijk. Waar ik van schrok was de wijze waarop de volkskrant de foto gebruikte, want het werd een heuse campagne. Zo vaak gepubliceerd. Mijn foto werd veranderd n.l. noise er in en hand op een andere plek. Ook werd de foto geannimeerd. Ik wist niet toen nog niet dat dat allemaal mogelijk was binnen de voorwaarden die voor de Istock-beelden gelden. Die voorwaarden had ik misschien eerder en beter moeten lezen. Ik was waarschijnlijk wat te naïef toen ik met Istock begon. Ik begon net met mijn fotografie-studie en het leek me wel aardig om op die wijze wat bij te verdienen. Ik vind het trouwens ook nog te waarderen dat ik zo vaak in de Volkskrant heb gestaan. Dat was me anders nooit gelukt natuurlijk. Ik vind wel dat een fotograaf bij Istock wel erg weinig verdient en dat hij/zij bij grote oplages niks extra krijgt. De prijzen per foto mogen van mij ook zeker omhoog, zeker nu ik weet wat zo’n volledige kranten-pagina voor de adverteerder kost of wat die oplevert. Ach, in ieder geval heel veel geleerd en die pagina zit nu in mijn portfolio.
Jeroen Erkamp
———-