In het vakbondsmuseum, ondergebracht in het markante gebouw De Burcht van Berlage, exposeert Michel Pellanders een overzicht uit zijn fotografie van mensen die aan het werk zijn. Tentoonstelling en boek heten kortweg Werk_1980 1990, maar lijkt zich vooral te richten op hoe de werkers hun omgeving en hun taak beleven.
Michel Pellanders (Wormerveer 1951) studeerde tussen 1972 en 1980 aan de Rietveld- en de Rijksacademie. Als documentair fotograaf toont hij interesse in een reeks verschillende onderwerpen, waarbij de thema’s arbeid in Nederland en Indianen in de Amazone de belangrijkste uit zijn oeuvre blijken.
Voor het Amsterdams Gemeentearchief, het Rijksmuseum en Vrij Nederland maakte hij grote reportages over ontwikkelingen in de fabriekshallen en kantoren. Samen met zijn partner, schrijver en beeldend kunstenaar Marion Hoekveld, trok hij gedurende langere perioden door het Zuid-Amerikaanse regenwoud, nieuwsgierig naar de leefwijze van de verschillende Indianenvolken. Zowel over de Amazone-indianen als over werk heeft Pellanders verschillende boeken gepubliceerd en een documentaire gemaakt.
In twee bovenzalen van De Burcht hangen enige tientallen forse drieluiken
uit tien jaar fotografie over werk. Pellanders fotografeerde tussen 1980 en 1990 bij de Hoogovens, Ford in Amsterdam, terminals in de Amsterdamse haven, de Amsterdamse Droogdok Maatschappij, de Nederlandse Scheepsbouw Maatschappij, kabel- en aluminiumbedrijven in Delfzijl, fabrieken in Born, Boxtel en Ulft, ziekenhuizen in Amsterdam en Purmerend, IBM en Rozenkwekerij Pauw in Uithoorn, in kantoren, gerechtsgebouwen, universiteiten, onderzoeksinstituten en de effectenbeurs.
Vaak vertelt hij zijn verhaal door de houding en de blik van de aanwezige personen, die ondanks de soms indrukwekkende omgeving het uitgangspunt van Pellanders beelden blijven.
In het gelijknamige boek zijn vijf korte teksten van Dirk van Weelden opgenomen: ‘Over het echte werk, dat helemaal niets met hedendaagse prietpraat over creativiteit en flexibiliteit en loopbaanontwikkeling te maken heeft, daarover gaat dit boek.’
Tegelijk met Werk_1980 1990 is ook het boekje Koffiehuis Mokum gelanceerd.
De foto’s van Pellanders zijn gelardeerd met een uitgerekte column van Martin Bril. Het is een realistische, dus weemoedige ode aan het ouderwetse koffiehuis in Amsterdam: een fenomeen dat langzaam verdwijnt, net als de klassieke snackbar en de particuliere rijwielstalling. Rake observaties van een tijdloze omgeving, eenvoudig en vertrouwd, om even bij te komen van de beslommeringen van alledag.
Han Schoonhoven
• De tentoonstelling Werk_1980 1990 is tot 1 mei te zien in De Burcht, Henri Polaklaan 9 in Amsterdam
De boeken Werk_1980 1990 en Koffiehuis Mokum kosten resp. 29,90 en 15 euro. Uitgeverij Aksant Amsterdam