Arles 2009: dinsdag 7 juli

Vandaag me in twee totaal verschillende universa begeven, namelijk die van Robert Delpire en van Nan Goldin.
Het is echt onmogelijk om de redacteur, curator, regisseur en artdirector Delpire te negeren dit festival en de tentoonstelling maakt ook duidelijk waarom. De ‘Photo Poche’ (het beroemde kleine, zwarte boekje met monografie van de iconen in de fotografie)? Robert. Zo’n beetje elk boek van Magnum? Robert. De beroemde Cacharel reclame? Yep, Robert. De reclame van de Citroën DS? Ook Robert. De Franse beeldcultuur is doordrenkt met zijn initiatieven en vormgeving, waarvan het beroemde boek ‘Les Americains’ van Robert Frank er één is die zijn naam deed rondzingen bij iedereen die in tijd een boek wilde uitgeven. In een vierdelige tentoonstelling wordt zijn reikwijdte tentoongespreid, met prachtige boeken, kinderboeken (Max en de Maximonsters!), reclame-uitingen en archief materiaal.

Ik werd vooral getroffen door de eenheid die in de vormgeving zat van de boeken, reclamefilms en andere media. Zijn hand was duidelijk merkbaar in heel veel verschillende uitingen die niets met elkaar te maken hadden, behalve… Precies, Robert! Wat me ook opviel was de kwaliteit van het drukwerk en de afwerking van de boeken. De pagina’s waren doordrenkt van inkt die het werk van Bischof, Cartier-Bresson, Klein, Koudelka en al die anderen de kwaliteit gaven die het verdient. De tentoonstelling was goed opgebouwd, met een thematische indeling. Het enige minpuntje was de hoeveelheid: 500+ foto en 150+ media is wel erg veel… Morgen nog maar eens kijken.

Nan Goldin is een heel ander verhaal (wat ik tot nu toe gezien heb dan…). In een kerk is een fototentoonstelling gemaakt van haar eigen fotocollectie en laat in feite haar fotografische referenties zien. David Wojnarowicz, Andy Warhol, Tracy Moffat, Mark Morrisroe zijn onder andere de namen waarmee ze zich omringt in haar huiskamer. Leuk om te zien, vaak bekend werk.

Over huiskamer gesproken, die heeft ze de laatste jaren niet veel gezien. Bekend van haar is de hang naar verboden middelen, de liefde voor foute mannen en de manier waarop ze ons hier deelgenoot van laat zijn. In de video-installatie ‘Sœurs, saintes et sibylles’ (al eerder te zien geweest in Parijs) staat een bed met een vrouwfiguur in een afscheiden stuk van de kapel. Het is een ziekenhuisbed. Is het Nan? Haar zus? Het is bloedheet in deze zwarte doos en drie projectieschermen zijn nog leeg. Na het verschijnen van de titels begint het met een kleine geschiedenisles over St. Barbara, een heilige die nu niet echt lekker aan haar eind gekomen is (kijk maar even op Wikipedia). Daarna verteld ze het verhaal over haar zus, die op jonge leeftijd zelfmoord pleegde door onder een trein te gaan liggen. Mooi (beetje raar woord nu) om eens te zien hoe dit familieverhaal nu eens echt in elkaar steekt, ze heeft er in het verleden al verschillende keren aan gerefereerd.
Maar dan vliegt het uit de bocht. Na de begrafenis van haar zuster, gaat ze verder met het verhaal door haar verleden, die we al kennen uit haar werk, te beschrijven en haar ‘nieuwe’ familie te laten zien; haar vrienden waarmee ze al feestend haar ondergang tegemoet gaat. Dan lijkt ineens het verhaal van haar zuster een lange inleiding te zijn geweest voor haar eigen verhaal, dat kan toch niet de bedoeling zijn?! Het verhaal begint echter weer te boeien als ze haar leven van het laatste decennium in het ziekenhuis beschrijft en wordt echt pijnlijk als ze de kijker deelgenoot laat zijn van haar lijden en haar automutilatie (ze drukt sigaretten uit op haar arm…). Ze laat dit zien in foto’s en niet met bewegend beeld, waardoor het nog net te hebben is als kijker. Op dat soort momenten voel je je een echte voyeur en vraag je je af waarom je dit moet zien. Hè, tranen?! Wat overkomt me nu?? Ik ga daar toch niet een potje staan janken in die kerk! Even slikken maar…

Ze laat in dit stuk van het verhaal feilloos zien hoe het is om te leven zonder daarvoor het juiste gereedschap te hebben om hier ‘normaal’ vorm aan te geven. Het geheel is echter erg fragmentarisch door de plotselinge overgangen in beeld, maar vooral van muziek. Nick Cave, Johnny Cash, Leonard Cohen, allemaal kwamen ze voorbij en werden net zo bruut middenin een nummer afgekapt om plaats te maken voor het Requiem van Mozart. Maar toch, die tranen…
Gelukkig was Duane er ook nog, altijd goed voor een potje troost en relativering. Één boek gekocht (‘Work’ van Brian Griffin). Even alvast een foto gemaakt van Duane terwijl Simone Engelen haar portfolio en boek laat signeren (Go Simone, Go!) en morgen meer over de waarde van fotoboeken, de hype, het signeren en meer. Nu eerst maar even eten…

www.rencontres-arles.com


www.robphilip.com



www.rencontres-arles.com


www.robphilip.com

Arles 2009: zaterdag 11 juli

Arles 2009: vrijdag 10 juli
Arles 2009: donderdag 9 juli
Arles 2009: woensdag 8 juli
Arles 2009: dinsdag 7 juli
Arles 2009: maandag 6 juli