Vanaf 16 augustus verspreidt Boomerang Media, uitgever van de bekende freecards, een ansichtkaart van de Erasmusbrug in Rotterdam (zie hieronder). De foto van Rob Niemantsverdriet is door Olivier Wegloop van Boomerang voorzien van de tekst ‘Ceci n’est pas un pont’ (dit is geen brug), een variant op ‘Ceci n’est pas un pipe’, de woorden die de schilder Magritte onder de afbeelding van een pijp plaatste.
Deze publicatie is een speelse stellingname in de discussie over het auteursrecht dat op de Erasmusbrug rust. Ben van Berkel en zijn bureau UN Studio heeft dit auteursrecht laten vastleggen en sloot zich begin dit jaar aan bij de Stichting Beeldrecht, een organisatie die de auteursrechten van beeldend kunstenaars bewaakt. Wie nu een foto met ‘de Zwaan’ erop publiceert, moet vooraf toestemming vragen aan UN Studio en een vergoeding betalen. Elk medium dat dit verzuimt te regelen kan een stevige nota van de Stichting Beeldrecht verwachten.
UN Studio ziet het zo: ‘Wij willen hiermee ons gedachtengoed beschermen tegen commerciële uitbuiting door derden. Niet-commerciële partijen die zich inzetten voor de promotie van Rotterdam danwel Nederland kunnen zich altijd melden met een verzoek tot rechtenvrij gebruik. Die toestemming wordt altijd verleend’.
Edo van de Zouwen van Stichting Beeldrecht begrijpt niet waar fotografen en uitgevers zich druk over maken. Hij stelt vast dat het auteursrecht op de Erasmusbrug al bestaat sinds de bouw en merkt daarbij op dat ook op een gebouw als het Schröderhuis in Utrecht al decennia lang auteursrecht rust ‘en daar hoor je niemand over’.
Rob Niemantsverdriet, die de discussie op gang bracht, ziet dat anders: ‘Gebouwen en bruggen vervullen een functie in de stad, worden onvermijdelijk deel van het stadsbeeld en behoren daarmee tot het publieke domein. Dat is principieel anders bij een beeld van een schilder, tekenaar of fotograaf: dat zijn op zichzelf staande objecten met als enig functie hun beeldtenis.’
Hij pleit ervoor dat opdrachtgevers in de publieke sector in hun achitectuuropdrachten laten vastleggen dat het beeld ongebreideld mag worden gebruikt. Ook lijkt het hem chic wanneer de BNA, de beroepsorganisatie van architecten, met haar leden een convenant sluit, waarin geregeld wordt dat men misbruik tegengaat, maar afziet van rekeningen voor legitiem gebruik van de beeldtenis van gebouwen en objecten.
• Reacties graag mailen naar info@photoq.nl. En ook Rob Niemantsverdriet houdt zich aanbevolen.