De column die Hans Aarsman afgelopen donderdag schreef in de Volkskrant is bij Chris Keulen, van wie een foto besproken werd, in verkeerde aarde gevallen. Volgens Keulen suggereert Aarsman ten onrechte dat de foto in scène is gezet.
In een uitgebreide mail schrijft Keulen:
‘De foto maakt deel uit van een serie voor Trouw die de God van Nederland in beeld moet brengen. In zijn artikel wekt Aarsman de suggestie dat ik de foto geënsceneerd heb. Op grond van een combinatie van flits, sluitertijd en de afwezigheid van waterdruppels en misdienaars trekt hij de conclusie dat de foto in scène is gezet:
“Het is een achterafje geweest, of een voorafje, even inzegenen voor de foto, met een droge kwast. Bij een imam had je daar niet om hoeven komen, maar een pastoor zit niet met een leugentje om bestwil. Beetje publiciteit kan nooit kwaad.”
Degenen die mij kennen weten dat ik nooit, maar dan ook nooit zaken in scène zet. Ik heb er een schurftige hekel aan, ik verafschuw het. Het feit dat je als fotograaf überhaupt aanwezig moet zijn om te fotograferen irriteert me al. Je aanwezigheid beïnvloedt het beeld. Ik probeer dat op te lossen door lang te blijven hangen, door mensen aan me te laten wennen, door niet al te interessant te doen, door mijn camera’s zo klein mogelijk te houden. Soms lukt dat, soms niet, maar beschuldig me niet van ensceneringen.
Terug naar het stuk van Aarsman. Het verbaast me dat hij zo oppervlakkig kijkt. Dat hij niet in staat is foto’s op een andere manier te bespreken dan een populistische. De combinatie van 400 motorhelmen op het altaar en een zegenende pastoor vind ik een vreemde en is in ieder geval niet gangbaar in de katholieke kerk. Het is deze verwondering die ik in deze foto heb proberen om te zetten. Door niet te kiezen voor een ‘swingende’ pastoor met wijwaterkwast, maar juist voor een statische zonder water vesterk ik het opkomende gevoel dat je als kijker hebt: Waarom moeten helmen gezegend worden?, Met welk doel gebeurt het?, Is het een moderne manier van zieltjes winnen? Waar eindigt de knieval? Moeten we alle tradities overboord gooien of is dit juist het begin van een nieuw tijdperk van gebruiken?
Ik kan er geen antwoord op geven. Het lukt me in ieder geval niet om me er met een gemakkelijk antwoord van af te maken. Hans lukt dat wel. Hij spant de fotograaf voor het karretje dat de Aarsmanweg dient te volgen. Vergeet het Hans, ga weer eens naar buiten! Haal je ogen van de Mac, verruim je blik en verbaas je weer eens. Shakespeare was wijzer dan wij ooit zullen worden: “All the world is a stage.” Dat schouwtoneel fotografeer ik, dat hoef ik niet in scène te zetten.
Chris Keulen, 21 april 2005 ‘