In opdracht van het Stadsdeel Osdorp geven de schrijver Willem van Toorn en de fotografen Theo Baart, Marnix Goossens en Raimond Wouda hun visie op deze westelijke tuinstad van Amsterdam.
Het boek is gemaakt als momentopname van een grootscheeps vernieuwingsplan: tussen 2004 en 2012 zal ruim de helft van de woningen in Osdorp worden opgeknapt of vervangen.
• Bekijk drie foto’s uit het boek (Flash)
Tuinstad Osdorp bestaat bij de afronding van die renovatie zo’n vijfig jaar.
Het ontwerp dateert al uit de dertiger jaren, maar de uitvoering liep vanwege de tussenliggende oorlog wat uit.
Osdorp en soortgelijke projecten zijn veelvuldig vastgelegd in de ‘wederopbouw-fotografie’ van fotografen als Kors van Bennekom, Cas Oorthuys en Jan Versnel. Die foto’s ademen het idealisme waarmee wijken als Osdorp zijn gepland: rust, ruimte en degelijke, lichte woningen voor iedereen. En rondom de flats een soort parklandschap dat uitnodigt tot ‘spel of het kweken van planten’.
Ergens is er iets mis gegaan. Achterstallig onderhoud, buren die elkaar niet (wilden) begrijpen, en de drukkende saaiheid die de scheiding van wonen en werken met zich meebrengt. Die problematiek wordt nu dus ingrijpend aangepakt. De schrijver en de fotografen getuigen ervan.
Theo Baart (Hoofddorp 1957) is ervaringsdeskundige wat betreft het wonen in naoorlogse projecten. Hij fotografeerde onder andere zijn toenmalige woonstee De Bijlmermeer en het moderne polderdorp Nagele. In zijn werk hanteert Baart een nuchtere zienswijze met ruimte voor esthetiek.
Marnix Goossens (Leeuwarden 1967) fotografeerde de gecultiveerde natuur in Osdorp in hetzelfde persoonlijke idioom dat we kennen van zijn beelden van het groen rond Almere. Humor en schoonheid zijn goed gedoseerd aanwezig.
De foto’s van Raimond Wouda (Amsterdam 1964) kenmerken zich door een bestudeerde achteloosheid en een superieur gevoel voor mensen in hun dagelijkse omgeving.
Het zeer lezenswaardige essay van Willem van Toorn bevat veel informatie en weet tevens te ontroeren. Hij verhaalt over de ontwikkeling van Osdorp en richt en passant een klein monument op voor zijn ouders. Van Toorn’s vader en moeder gingen na de pensionering van Van Toorn senior in de tuinstad wonen en bleken nuchtere en warme buren voor de mede-flatbewoners uit verschillende emigratielanden.
De opdrachtgever kan tevreden zijn over de bijdragen van fotografen en auteur èn het feit dat de samenstellers hen bijeenbracht. Dag Osdorp schetst een mild maar niet ongeloofwaardig toekomstbeeld.
Han Schoonhoven
Dag Osdorp
Essay: Willem van Toorn
Fotografie: Theo Baart, Marnix Goossens en Raimond Wouda
Samenstelling en ontwerp: Erwin Slaats en Robert Jan Telkers
Uitgeverij De Verbeelding
Gebonden, 112 pagina’s, 90 foto’s in full-color
Prijs: 29,50 euro