Maandag is na een lang en moedig gedragen slopende ziekte Dirk Buwalda overleden. Nederland verliest hiermee één van zijn aardigste fotografen. Hij was tot vlak voor zijn dood actief met het samenstellen van enkele boeken met zijn werk. Eind vorige week nog ontvingen we een exemplaar van het net verschenen Pieces & Poses – Dirk Buwalda Photographs Bruce Maclean 1965-2008.
Wie Dirk Buwalda tegenkwam, was verzekerd van een aangeboden hand ter begroeting en welgemeende belangstelling. Al snel in de gesprekken bleek zijn enorme hartstocht voor fotografie. Altijd serieus in zijn werk, met continu een hartelijke lach in de aanslag.
Buwalda is in 1947 geboren in Jakarta. Zijn lichte gentleman-uitstraling valt op zijn plaats in de wetenschap dat Buwalda midden jaren zestig kunststudies volgde aan de Glasgow School of Art en de St Martins School of Art in Londen. ‘Diep in mijn hart ben ik een schilder’, lezen we in de anthologie Fotografen in Nederland.
Na een periode in New York als assistent van een commercieel fotograaf keerde hij gepokt en gemazeld terug om als freelance fotograaf aan de slag te gaan voor tijdschriften.
‘We zijn ongeveer tegelijkertijd begonnen en ik keek altijd tegen hem op. Zeker zo in die 60’er jaren in Rotterdam, met Wout Berger, Piet van Leeuwen, Peter Martens en Piet Groenevelt,’ mailt ons Vincent Mentzel.
In 1972 treedt Buwalda in dienst bij Panorama, indertijd een respectabel journalistiek blad met een oplage van 400 duizend exemplaren. Vanaf 1984 werkt hij weer als freelancer. Tweemaal wint hij prijzen bij World Press Photo, in 1979 en 1997, terwijl hij in 1995 en 1996 in de jury zit van deze competitie. Tussen 1982 en 1997 wint hij negen maal eerste prijzen in categorieën bij de Zilveren Camera.
Rond de eeuwwisseling maakt Buwalda – woonachtig in Edam – naam met een serie over de hechte Volendamse gemeenschap. De serie verandert drastisch van inhoud door de café-brand van oudejaarsavond 1999. Buwalda besluit één zwaargewond slachtoffer te volgen, Lou Snoek. Met name een foto waarop we hem met kaal hoofd en geschonden aangezicht op bed zien liggen terwijl op de achtergrond zijn vader aardappels schilt en zijn moeder wat wegkijkt, spreekt tot de verbeelding. Buwalda wint er een prijs mee bij het Fonds Slachtofferhulp in 2003 en bij de uitreiking is de dan opgeknapte Snoek aanwezig.
In de loop van 2008 hoort Buwalda dat hij ongeneeslijk ziek is. Hij stort zich op zijn werk en besluit aan drie boeken te werken waarvan de laatste vorige week is verschenen, evenals de vorige bij uitgeverij De Verbeelding. Het boek documenteert met een groot aantal foto’s het werk van de kunstenaar Bruce Maclean, die Buwalda kent sinds zijn periode op de kunstacademie in Glasgow.
Eerder verscheen een overzicht van Buwalda’s oeuvre in Ver weg om de hoek – een fotografisch leven, ‘zijn persoonlijke selectie van fraaie reisfoto’s, rauwe reportages en subtiele portretten,’ zoals PhotoQ in een boekrecensie schreef; en het boek Moves, met werk dat hij maakte als fotograaf bij het Nederlands Dans Theater. De dansfoto’s kenmerken zich door een prachtige ouderwetse maar subtiele zwartwit-korrel en magnifiek licht.
Boekrecensie op PhotoQ: Dirk Buwalda’s keuze uit eigen werk