De veiling van de Gillman Paper Company fotocollectie (aangeboden door het Metropolitan Museum of Modern Art) dinsdag bij Sotheby’s in New York was een sensatie. De foto ‘Pond — Moonlight’, gemaakt door Edward Steichen vermoedelijk in 1904, werd aangekocht door een verzamelaar voor 2,9 miljoen dollar en is daarmee veruit de duurste geveilde foto ooit. Het vorige record stamt uit november vorig jaar (ruim 1,2 miljoen dollar) en werd dinsdag zelfs drie maal overschreden: twee foto’s van Alfred Stieglitz gingen voor bijna 1,5 miljoen – ‘Georgia O’Keeffe (Hands)’ – en ruim 1,3 miljoen dollar – ‘Georgia O’Keeffe (Nude)’ – van de hand.
Dinsdag zijn 35 van de 113 kavels geveild. Woensdag is de rest onder de hamer gegaan. De resultaat waren toen minder tot de verbeelding sprekend, maar nog steeds zeer hoog. Het hoogste bod van de dag was 307.200 dollar voor Alabama Tenant Farmer’ (Floyd Burroughs), die Walker Evans maakte voor zijn fotoreportage in het boek Let Us Now Praise Famous Men dat hij met James Agee maakte over het leven van boeren in het het zuiden van de VS tijdens de depressie van de jaren dertig.
De dinsdag geveilde Steichen (1879-1973) meet 48 bij 41 cm. Van het negatief van ‘The Pond — Moonlight’ bestaan drie afdrukken. De andere twee bevinden zich in museale collecties (het Metropolitann in New York heeft nog een afdruk, evenals het Museum of Modern Art aldaar).
De foto geldt als een mijlpaal in de fotografie. Steichen experimenteerde met kleur en maakte een beeld dat dichtbij de schilderkunst staat. Hij maakte deel uit van een Amerikaanse beweging (Pictorialism) die in die tijd aldus fotografie probeerde te verheffen tot een serieus te nemen kunstvorm, uiteindelijk met succes.
Steichen maakte de foto in de wetlands rond Marmaroneck, New York, op Long Island Sound, vlakbij het huis van de bevriende, in Engeland geboren kunstcriticus Charles H. Caffin (1854 – 1918). De Steichens zochten er in juli 1904 verkoeling – ze woonden op de bovenste verdieping van een hoog gebouw in het ’s zomers zeer benauwde Manhattan – na de geboorte van hun eerste dochter. Steichen verlengde zijn verblijf nadat hij was getroffen door tyfus.
Alfred Stieglitz (1864-1946) maakte vanaf 1916 een reeks foto’s van de handen van de kunstenares Georgia O’Keeffe. Stieglitz portetteerde zijn latere geliefde op deze wijze met de handen die haar kunst schiepen, in plaats van haar gezicht te tonen.
Rond 1920 maakte Stieglitz een aantal naaktstudies van O’Keeffe, geïnspireerd door de beelden van August Rodin. Een tentoonstelling van het werk in 1921 in New York trok duizenden bezoekers in een maand tijd, wat toen gold als een record.
De top 5 van duurste foto’s (voor zover bekend – van onderhandse verkopen wordt de prijs zelden bekend gemaakt):
1. Edward Steichen, The Pond — Moonlight, 2.928.000 dollar
2. Alfred Stieglitz, Georgia O’Keeffe (Hands), 1.472.000 dollar
3. Alfred Stieglitz, Georgia O’Keeffe (Nude), 1.360.000 dollar
4. Richard Prince, Marlboro campagne, 1.248.000 dollar
5. Joseph-Philibert Girault de Prange, daguerrotype van de tempel van Athene op de Akropolis in Athene,
922.488 dollar
• Meer over de veiling bij Sotheby’s
• Afgelopen november op PhotoQ: Cowboy en indianen breken records op fotoveilingen