Rond het moment dat Michail Gorbatsjov in 1985 tot leider van de Communistische partij wordt benoemd, ontdekt Oleg Klimov (Belij Jar, USSR 1964) de fotograaf in zichzelf. Met bijzondere hartstocht is hij de immense veranderingen in zijn geliefde vaderland gaan volgen.
Nu is er een boek en op zaterdag 11 december opende in het Amsterdamse Huis Marseille de tentoonstelling: Erfenis van een wereldrijk, ondergang van de Sovjet-Unie, opkomst van Rusland.
De begeleidende tekst van Hubert Smeets, begin negentiger jaren correspondent voor het NRC Handelsblad, geeft een overzicht van de politieke en culturele ontwikkelingen die zich de afgelopen twintig jaar in de voormalige wereldmacht hebben voltrokken. Simon Kool schreef een inleiding over de fotograaf.
Klimov richt zich op de ‘gewone’ vrouwen en mannen in de oude Sovjet-staten en legt hun reacties op de fundamentele veranderingen vast. Hij fotografeert hen tijdens demonstraties en processies, in de kroeg en bij een bruiloft, tijdens de jacht en de visvangst, bij schermutselingen gedurende een burgeroorlog en wanneer zij zich ontspannen.
Het zijn beelden die archaïsch overkomen, alsof één en ander zich al lang geleden heeft voltrokken. De vormgeving van het boek sluit aan bij het klassieke karakter van de foto’s. De donkere, zwaar gedrukte beelden – die je tijdloos danwel ouderwets zou kunnen noemen, al naar gelang – gaan vergezeld van teksten en bijschriften in een tienpunts schreefletter. Het uiterlijk van dit boek verbeeldt als het ware de Russische nostalgie, bijvoorbeeld naar de zekerheden van de kerk, een belangrijk thema in Klimovs fotografie. In een wereld waar de machteloze burger geen greep op heeft, zoekt men troost bij een hogere macht.
De schrijver Viktor Jerovejev vat de situatie waarin het Russische volk zich bevindt fraai samen: ‘Wij zijn allemaal gijzelaars van een unieke cultuur’.
Han Schoonhoven
Erfenis van een wereldrijk
Ondergang van de Sovjet-Unie, opkomst van Rusland
Fotografie: Oleg Klimov
Teksten: Hubert Smeets en Simon Kool
Gebonden, ongeveer 200 pagina’s en 250 foto’s in zwart-wit
Uitgeverij Mets & Schilt Amsterdam
ISBN 90 5330 421 5
€ 50,-
Tentoonstelling:
Huis Marseille i.s.m. Simon Kool
Keizersgracht 401
Amsterdam
Debat tussen Ruslandcorrespondenten in Felix Meritis
Op 19 december a.s. organiseren Mets & Schilt Uitgevers om14.00 uur in samenwerking met NRC Handelsblad een debat (onder voorbehoud) in Felix Meritis, tussen de verschillende correspondenten die de afgelopen vijftien jaar in Rusland gestationeerd waren. Onder andere Hubert Smeets, Laura Starink en Coen van Zwol zullen daar spreken over de toestand in Rusland in het algemeen en over het beeld dat Oleg Klimov van zijn land heeft neergezet in het bijzonder.
• Meer informatie, en foto’s: Mets en Schilt