Een vraag die veel wordt gesteld is: mag ik een foto van een foto maken? Een vervolgvraag is: ‘van wie’ is die (nieuwe) gemaakte foto dan?
Uiteraard mag een foto van een foto (feitelijk) worden gemaakt. De vraag is daarbij wel: rust er auteursrecht op de ‘originele’ foto die op uw foto wordt afgebeeld? Mijn collega Joost Becker schreef eerder in deze rubriek een blog over foto’s die werden gemaakt van tatoeages en over een foto van een andere foto. Daaruit blijkt al dat het een gecompliceerd vraagstuk is of een foto waarop auteursrechtelijk beschermd materiaal van een derde wordt afgebeeld, inbreuk maakt op het auteursrecht op dat (originele) materiaal – zoals bijvoorbeeld een foto of een schilderij van een derde. Vervolgens is ook de vraag of uw foto zelf ‘creatief’ genoeg is om een auteursrechtelijk beschermd werk te zijn en of u dus (separate) auteursrechten toekomen.
Recent ontstond in Duitsland een discussie over de genoemde vervolgvraag: zijn de (nieuwe) foto’s auteursrechtelijk beschermd? Het Mannheimer Museum vond op Wikimedia Commons foto’s van schilderijen, welke schilderijen in haar museum tentoon werden gesteld. De schilderijen zijn zo oud dat daarop geen auteursrecht (dat voortduurt tot 70 jaar na de dood van de maker) meer rust. De eerste discussie speelt hier dan ook niet. Het museum doet echter een beroep op de auteursrechten van de fotograaf die de foto’s van de schilderijen heeft gemaakt. Aan die fotograaf (of bij overdracht daarvan, aan het museum – zoals zij in de kwestie betoogt) had toestemming gevraagd moeten worden om de foto’s online te plaatsen. Of de foto’s in deze kwestie op zichzelf voldoende eigen karakter en persoonlijk stempel van de maker bezitten om auteursrechtelijk beschermd te zijn, blijft de vraag.
Voor wat betreft de inbreuk op een eerder auteursrechtelijk beschermd werk (wat vanwege de leeftijd van de schilderijen in Duitsland dus niet aan de orde was) is in de literatuur wel verdedigd dat het auteursrechtelijk beschermde werk op de (nieuwe) foto ‘ondergeschikt’ zal moeten zijn in de context van die foto. Langs deze lijn is mijn inschatting vooraf dat (simpelweg) een foto van een schilderij, bijvoorbeeld ter publicatie of om daar ansichtkaarten van te ontwikkelen, niet zal voldoen aan deze eis. Voor dergelijke foto’s is dan ook toestemming van en dus zeer waarschijnlijk betaling aan de rechthebbende op het schilderij nodig.
Uit de uitspraken van eerdere rechters (zoals aangehaald door mijn collega Joost Becker) en het ontstaan van deze discussie in Duitsland, blijkt nogmaals dat het verstandig is niet zonder meer een ander werk te fotograferen en/of die foto’s openbaar te maken, zonder nadere kennis van de achtergrond van die werken.
Ik wens alle lezers veel wijsheid en inspiratie in 2016!
Zie hier de links naar eerdere blogs en het genoemde nieuwsbericht:
https://photoq.nl/het-maken-van-een-foto-van-een-foto-mag-dat/
https://photoq.nl/verbod-op-het-gebruik-van-tatoeages-op-fotos/
—
Esther Mommers is advocaat Intellectuele Eigendomsrecht en Internetrecht bij Dirkzwager te Arnhem (afdeling IE-IT, e-mail: Mommers@dirkzwager.nl, telefoon: 026-353 83 23).