De Antwerpse rechtbank heeft – naar vandaag pas bekend werd – vorige week donderdag de fotografe Katrijn van Giel in het gelijk gesteld in de zaak die ze had aangespannen tegen kunstenaar Luc Tuymans. De rechters volgen haar verwijt dat Tuymans op laakbare wijze een van zijn schilderijen heeft gebaseerd op een portret dat Van Giel maakte van de Belgische politicus Jean-Marie Dedecker.
Tuymans gaf eerder al toe dat de foto van Van Giel voor hem de basis was van zijn schilderij A Belgian Politician uit 2011, maar beriep zich erop dat het een parodiërend kunstwerk was.
De rechtbank zag vooral de gelijkenis tussen schilderij en foto. Van parodie of andere humor is geen sprake, zo oordeelt het Antwerpse gerecht: ‘Het schilderij is niet meer of minder dan de overname van de persfoto.’
Tuymans mag het werk niet meer publiceren op straffe van een dwangsom van 500 duizend euro. Saillant is dat hij het werk verkocht heeft aan het steenrijke Amerikaanse echtpaar Liz en Eric Lefkofsky, van wie de laatste onder meer mede-oprichter en baas van Groupon is.
In de Volkskrant speelt de advocaat van Van Giel met de gedachte dat er te praten valt over een akkoord waarbij de fotografe recht krijgt op naamsvermelding en inspraak op hoe het werk verder wordt gebruikt.
Tuymans meldt in een verklaring: ‘Als gevolg van deze uitspraak wordt een heel gebied van de hedendaagse kunst verboden en wordt invloedrijke hedendaagse artiesten hun vrijheid van meningsuiting ontzegd.’
Of het tot een hoger beroep komt, is nog onduidelijk.
De Volkskrant: Schilder Tuymans veroordeeld voor plagiaat
Achtergrondverhaal van vorig jaar in Vrij Nederland over auteursrechtelijke spanning bij het schilderen naar foto’s: Foto’s schilderen: plagiaat of ‘fair use’?