Het blad Autoweek, een uitgave van Sanoma, is partij in een bijzondere rechtszaak over bronbescherming. De zaak is in behandeling bij de Grote Kamer van het Europese Hof voor de Rechten Van de Mens in Straatsburg. Het Persvrijheidsfonds ondersteunt in deze zaak Autoweek versus de staat.
Verder uit het persbericht van het Persvrijheidsfonds:
De Kleine Kamer van dit Hof stelde onlangs het Openbaar Ministerie in het gelijk: het zou zeven jaar geleden binnen de wet zijn gebleven toen het bij een inval op de redactie foto’s in beslag nam van een illegale straatrace bij het blad Autoweek. Deze foto’s waren door een Autoweek-journalist gemaakt onder toezegging van anonimiteit aan de deelnemers van de illegale straatrace. Door de inbeslagname werd die afspraak geschonden. De vraag is of dit geen ongeoorloofde inbreuk maakt op de journalistieke bronbescherming.
Het Persvrijheidsfonds vindt dat het hier om een zeer principiële zaak gaat door de onacceptabele wijze waarop zeven jaar geleden de redactie van Autoweek en de hele uitgeverij voor het blok werden gezet. De voor het journalistieke beroep zo noodzakelijke bescherming van bronnen en hiervan afgeleide bescherming van journalistiek bronnenmateriaal werd door Justitie in deze kwestie met voeten getreden. Voordat journalistiek bronmateriaal door het OM in beslag kan worden genomen, zou er in beginsel altijd een met waarborgen omklede rechterlijke toetsing moeten kunnen plaatsvinden, en daar was in dit geval bepaald geen sprake van.
In eerdere uitspraken van het Europees Hof, recent nog in de zaak Voskuil, werd het belang van journalistieke bronbescherming door het Europees Hof onderstreept.
In de Autoweek-uitspraak werd door een nipte meerderheid van stemmen echter meer waarde gehecht aan de belangen van Justitie.
Deze uitspraak heeft nationaal en internationaal in journalistieke en wetenschappelijke kringen veel beroering gewekt, gelet op de hieruit volgende vergaande implicaties voor de bevoegdheid van politie en justitie bij het vergaren van (journalistiek) bewijsmateriaal op redacties. Het journalistieke brongeheim is hierbij in het geding.
Daarom is besloten om in het belang van de goede werking van de journalistiek met steun van het persvrijheidsfonds hoger beroep aan te tekenen tegen dit Europese vonnis.
In eerste instantie weigerde de hoofdredactie van Autoweek in 2002 om de foto’s af te staan, hierbij gesteund door de uitgever. Het Openbaar Ministerie trad hierna zeer intimiderend op en dreigde o.a. “de hele tent te sluiten, waardoor er dagenlang geen enkele uitgave de deur uitgaat”. Het was aan de vooravond van het huwelijk van Willem-Alexander en Maxima en dit dreigement had daarom succes: tandenknarsend werd het materiaal overhandigd.
De juridische molen ging hierna draaien. Een toetsing door de rechter vond conform de wettelijke procedure pas achteraf plaats. Het OM kreeg daarin van de rechter gelijk. Het argument dat er bij de autorace personen betrokken waren die ramkraken pleegden en dat er dus een opsporingsbelang was gaf voor de rechter de doorslag. Deze ramkraak was door justitie overigens pas later onthuld, nadat de foto’s in beslag waren genomen.
Het door de redactie aangevoerde argument dat met de brute inval en inbeslagname van journalistiek materiaal het vertrouwen van bronnen was geschonden, werd op Europees niveau alleen door een minderheid van drie van de zeven rechters erkend.
Omdat hun afwijkende opinie zo duidelijk verschilt van de uiteindelijke uitspraak van het Hof, acht het fonds en de door haar ingeschakelde advocaten, mr. Otto Volgenant en mr. Ilan de Vré van Advocatenkantoor Kennedy vd Laan, het de moeite waard om dit bijzondere hoger beroep in te stellen.
De grondleggers van de Stichting Persvrijheidsfonds die in 2007 is opgericht zijn de NVJ en het Genootschap van Hoofdredacteuren.
www.persvrijheidsfonds.nl