Op 13 mei zullen circa tienduizend opnames van machinefabriek Stork beschikbaar worden gesteld op de website van het Geheugen van Nederland. De fotocollectie van Stork is uniek in Nederland, omdat het heel omvangrijk en compleet is. Ook is Stork een van de weinige bedrijven in Nederland die al zo vroeg, namelijk in 1868, de fotografie hebben ingeschakeld als reclamemiddel.
Al met al omvat de collectie beeldmateriaal over honderd jaar bedrijfsleven in al haar facetten. De fotocollectie bevat 25 duizend negatieven, zowel op glasplaten als op diverse formaten film. Van al die opnamen zijn vierhonderd albums met afdrukken gemaakt, maar er zijn ook negatieven zonder afdruk, en afdrukken zonder negatief. Ook is er een papieren archief van Stork te vinden in het Historisch Centrum Overijssel.
De fabriek van Stork vindt zijn oorsprong in Borne, waar de gebroeders Stork al een kleine fabriek hadden. Met de verplaatsing naar Hengelo wordt ook officieel de Machinefabriek Gebr. Stork en Co. opgericht. Deze fabriek zal in de loop van de 19e eeuw en nog tot ver in de 20e eeuw van grote invloed zijn op de ontwikkeling van Hengelo. Stork, één van de grootste werkgevers voor de plaats, is niet alleen maar een fabriek geweest waar mensen werkten en daarna naar huis gingen. Stork stond bekend als één van de zogenaamde verlichte werkgevers uit de 19e eeuw. Dit bleek vooral uit de oprichting van bedrijfsverenigingen, de oprichting van scholen waar kinderen van het personeel naar toe konden, en het bouwen van woningen voor het personeel.
In Hengelo dankt een hele woonwijk, Tuindorp ’t Lansink, zijn bestaan aan Stork. De huizen werden door het bedrijf gebouwd en verhuurd aan personeelsleden. Dit fenomeen ziet men in diverse andere steden terug. Zo is in Zwolle de wijk Assendorp grotendeels gebouwd voor het personeel van de Nederlandse Spoorwegen.
Van al haar activiteiten legde Stork overzichtelijk beelden vast op de gevoelige plaat. Zonder meer is dit een uitermate interessante collectie, waarvan er in deze omvang en compleetheid maar weinig in Nederland te vinden zijn. Natuurlijk zijn er veel plaatjes van de machines die Stork bouwde, variërend van stoommachines tot ketels en pompen, tot complete installaties voor suikerfabrieken in Indonesië tot elektriciteitscentrales in heel Nederland.
Maar, naast al die technische plaatjes, is er ook veel aandacht in de collectie voor juist het sociale aspect in en om het bedrijf. Opnames van opvoeringen van de gymnastiek- en muziekverenigingen, foto’s van de zwembaden die door Stork zijn gesticht, foto’s van vieringen en jubilea, opnames in de scholen, maar ook in de kantoren, en in later jaren in het laboratorium van de fabriek, en bij de bedrijfsarts. Belangrijk hierbij is dat het stuk voor stuk professionele opnames zijn. Stork had namelijk beroepsfotografen in dienst. Helaas zijn de opnamen niet te herleiden naar de individuele fotografen, en zijn hun namen ook nog niet bekend, maar het idee om fotografen op de loonlijst te zetten om de bedrijfsgang in en om de fabriek in beeld te brengen, was uniek voor die tijd.
• Website: Het geheugen van Nederland