Geldt het auteursrecht op foto’s ook voor thumbnails?

Een thumbnail is een verkleinde foto, die vaak ook als hyperlink fungeert (een doorlink) naar een vergrote versie van de afbeelding. Indien van een foto een thumbnail wordt gemaakt (een ‘duimnagel’ groot), is dat veelal een auteursrechtelijk relevante handeling. De vraag is echter of die handeling door de rechthebbende op de foto kan worden verboden.

In Amerika wordt aangenomen dat het maken van een thumbnail is toegestaan als dit valt onder de fair use regel, zeker indien de thumbnail wordt gebruikt om afbeeldingen als zoekmachineresultaten te laten zien. Dan moet de rechthebbende op de foto het gebruik ervan als thumbnail dus gedogen ’to allow users to recognize the image and decide whether to pursue more information’.

Nederland kent geen fair use uitzondering, maar wel het citaatrecht. Er is in Nederland totnogtoe één belangrijke uitspraak bekend over het gebruik van thumbnails. Die ging over foto’s van huizen in de zaak NVM / Zoekallehuizen, waarin het Hof oordeelde: ‘[V]erkleinde foto’s dienen (…) alleen om de gebruiker behulpzaam te zijn bij het zoeken van objecten die te vinden zijn op de websites van de makelaars (en anderen) en zijn klaarblijkelijk bedoeld om de gebruikers samen met de tekst een (eerste) indruk te geven van het object.’ Het Hof oordeelde dat thumbnails een ‘redelijk en gangbaar’ middel zijn om te gebruiken, en door een beroep op het citaatrecht kan worden gerechtvaardigd.

In een Duitse zaak waarin ‘[d]ie Darstellung der Vorschaubilder in der Trefferliste der Bildersuchmaschine’ aan de orde was, werd geen geldig citaatrecht aangenomen. Dit mede vanwege de strenge uitleg die werd gehanteerd. Echter, uiteindelijk was het gebruik van thumbnails toch niet onrechtmatig, omdat de rechthebbende ‘mit der Nutzung ihrer Werke durch die Bildersuchmaschine der Beklagten einverstanden [ist].’ Kortom, hij had zijn goedkeuring voor (her)gebruik gegeven althans dat werd aangenomen.

In tegenstelling tot de hiervoor genoemde uitspraken, wordt in een zeer recente uitspraak van de Rechtbank Amsterdam over thumbnails geoordeeld dat van een inbreuk op auteursrechten wel sprake is. In deze zaak zijn door de website Bekendnaakt.net bijna 200 afbeeldingen in thumbnail formaat gebruikt, die een verkleinde weergave van naaktfoto’s voorstellen. Als geklikt wordt op de betreffende thumbnail, wordt men doorgeleid naar een site van een derde. De rechtbank oordeelt: ‘Waar het om gaat is of op de website het werk voor publiek toegankelijk wordt gemaakt. De door Van de L. in het geding gebrachte stukken, bestaande uit schermafdrukken van de website, laten zien dat de thumbnails op de website al een dusdanig formaat hebben dat zij zonder probleem door het publiek van de website kunnen worden waargenomen.’ De rechtbank concludeert op deze grond tot auteursrechtinbreuk. De gedaagde wordt aansprakelijk gehouden voor de door eiseres geleden schade als gevolg van deze inbreuk.

Het is niet bekend of de gedaagde partij in dit geval het verweer heeft gevoerd dat hij op zijn website rechtmatig citeert. Dat lijkt er niet op. Het is overigens lastig te voorspellen of dat tot een ander oordeel zou hebben geleid omdat niet 100% duidelijk is wat de context van de als thumbnail weergegeven afbeeldingen is. Hoewel het erop lijkt dat bekendnaakt.net een soort zoekmachine is, is dit niet duidelijk.

De Amerikaanse Kelly/Arriba Soft Corp uitspraak: http://homepages.law.asu.edu/~dkarjala/cyberlaw/KelllyvArriba(9C2003).htm

De Nederlandse NVW/Zoekallehuizen zaak: http://www.ie-recht.nl/getobject.php?title=zah-hb.pdf

De Duitse Vorschaubilder-zaak: http://juris.bundesgerichtshof.de/cgi-bin/rechtsprechung/document.py?Gericht=bgh&Art=en&sid=e5a8054c7f017ccd89bc35f888d79073&nr=51998&pos=0&anz=1

De Nederlandse Bekendnaakt.net-zaak: http://www.ie-forum.nl/backoffice/uploads/file/IE-Forum%20Rechtbank%20Amsterdam%205%20juni%202013,%20zaaknr_%20C13_511443%20HA%20ZA%2012-241%20(bekendnaakt_net;%20Van%20de%20L_%20tegen%20L_).pdf

Joost Becker is advocaat Intellectuele Eigendomsrecht en Internetrecht bij Dirkzwager te Arnhem (afdeling IE-IT, e-mail: becker@dirkzwager.nl, telefoon: 026-353 83 77).