Gesprek over nieuwe voorwaarden Sanoma

De NVJ/NVF, de FotografenFederatie en Platform Makers hebben dinsdag een gesprek met Sanoma over de herziening van de algemene voorwaarden die Sanoma voor opdrachtmateriaal wil doorvoeren. De uitgeversmaatschappij wil meer vrijheid hebben om aageleverd materiaal te gebruiken zonder daarvoor extra te betalen. Het gaat met name om materiaal van schrijvers en fotografen.
Directeur Lars Boering van de FotografenFederatie schrijft in een brief aan Sanoma: ‘De regeling die u nu oplegt, is volstrekt eenzijdig. Eenzijdig in het voordeel van uw bedrijf. De handtekening van de fotograaf is niet eens nodig. U stelt slechts dat het voldoende is om na 1 december 2010 een opdracht te aanvaarden en overleg met de leverancier is niet nodig. Wij vinden deze houding onaanvaardbaar.
En als dat aanvaarden van een opdracht dan wel gebeurt, geeft de betreffende fotograaf praktisch al zijn rechten weg. Om te beginnen voor een periode van negen maanden, maar in sommige gevallen kan dat oplopen tot 21 maanden. Voor het betalen van een eenmalig honorarium, heeft uw uitgeverij vervolgens het recht alle fotografie zonder beperkingen wereldwijd zowel in papieren als in digitale uitgave te gebruiken, zowel in journalistieke producten als in promotionele uitingen.’

Sanoma rechtvaardigt zijn handelwijze door te wijzen op de ‘beweging en dynamiek’ in de media: ‘Voortdurend ontstaan er nieuwe vormen en mogelijkheden waarop ook Sanoma Uitgevers moet inspringen om zo de (crossmediale) ambities te verwezenlijken en als organisatie gezond te blijven.’

Daarom komt Sanoma met een viertal aanpassingen in zijn beleid jegens freelancers:
– In opdracht gemaakt materiaal kan door alle Sanoma-onderdelen (nationaal en internationaal) in alle publicatiekanalen en onder alle titels gebruikt worden. Dit gebeurt primair binnen hetzelfde merk.
– In opdracht gemaakt materiaal kan door dezelfde titel die door een andere uitgever in een ander land onder licentie wordt gevoerd gebruikt worden.
– De hoofdredacteur van de titel die de opdracht aan de freelancer heeft gegeven ziet erop toe dat met het genoemde gebruik rekening wordt gehouden met de belangen van de freelancer en eventueel andere betrokkenen en kan zonodig het voorgenomen gebruik verhinderen.
– Gebruik door derden wordt mogelijk, maar alleen na aanvullende toestemming van de freelancer. Deze kan niet op onredelijke gronden worden geweigerd. De freelancer ontvangt voor dit gebruik een aanvullende vergoeding.

Deze voorwaarden komen bovenop de regeling uit 2006, die al sterk bekritiseerd werd door de verschillende beroepsverenigingen. Daarin staat onder meer:
– De vergoeding voor het gebruik van het materiaal wordt individueel overeengekomen met de contactpersoon bij de redactie. We praten hier over de dagprijs.
– Het gebruik van het werk is gedurende de eerste negen maanden exclusief voor Sanoma. De freelancers kan gedurende die periode aan Sanoma toestemming vragen om het werk voor een ander doel, bijvoorbeeld voor eigen promotionele doeleinden, te (laten) gebruiken. Sanoma zal die toestemming niet op onredelijke gronden weigeren.

De nieuwe regeling moet op 1 december ingaan. Freelancers hoeven geen nieuw contract te tekenen. Wie een opdracht aanneemt, gaat daarmee automaitsch akkoord met de algemene voorwaarden, zo vindt Sanoma.

Patrick Holleman, NVJ-secretaris Freelancers en NVF schrijft in een mail aan de leden:

Wat kun je doen?
Wanneer je de toepassing van deze nieuwe voorwaarden niet wilt, dien je dat uitdrukkelijk te melden. Wel bestaat de kans dat Sanoma dan geen opdrachten meer verleent. Die afweging dient iedere freelancer voor zichzelf te maken. Wellicht is het toch mogelijk om in overleg met de redactie andere afspraken te maken maar dan gaat het er om deze individuele afspraken goed vast te leggen.

Brief sturen
Vastleggen wat je wel en niet accepteert is sowieso wijs, hieronder helpen we je met een aantal teksten die je zou kunnen gebruiken

Brief 1: niet akkoord met nieuwe regeling
Freelancers op wie de oude regeling van toepassing is, maar die niet akkoord willen gaan met de nieuwe regeling zouden een brief kunnen sturen met de volgende tekst:
“Ik ontving van u een brief waarin u aangeeft dat u per 1 december 2010 een nieuwe regeling gebruik opdrachtmateriaal op de voor u uitgevoerde opdrachten van toepassing wil laten zijn. Hiermee ga ik niet akkoord. Het feit dat u al mijn bijdragen die ik nog lever en in het verleden heb aangeleverd nu ook internationaal wilt gebruiken, zonder dat mij daarvoor ook maar enige extra vergoeding voor wordt betaald, vind ik onredelijk. Ik ben het daar dan ook absoluut niet mee eens.
Graag blijf ik ook na 1 december 2010 van u opdrachten ontvangen. Op die opdrachten blijven de oude voorwaarden dan van toepassing. Ik ga er vanuit dat u daarmee instemt.”

Brief 2: niet akkoord terugwerkende kracht
Voor freelancers die wel akkoord willen gaan met het internationale gebruik, maar niet met de terugwerkende kracht, zouden de volgende tekst kunnen gebruiken:
“Ik ontving van u een brief waarin u aangeeft dat u per 1 december 2010 een nieuwe regeling gebruik opdrachtmateriaal op de voor u uitgevoerde opdrachten van toepassing wil laten zijn. Hiermee ga ik niet akkoord. Ik ben het namelijk niet eens met het feit dat die nieuwe regeling met terugwerkende kracht ook gaat gelden voor in het verleden aangeleverd materiaal, zonder dat mij daarvoor ook maar enige extra vergoeding voor wordt betaald. Dat is onredelijk.
Graag blijf ik ook na 1 december 2010 van u opdrachten ontvangen. Op die opdrachten zijn dan de nieuwe voorwaarden dan van toepassing, met uitzondering van de bepaling over het gebruik van het voor 1 december 2010 geleverde materiaal.
Ik ga er vanuit dat u daarmee instemt.”

Brief 3: nooit de oude voorwaarden aanvaard
Freelancers die ook de oude voorwaarden nooit hebben aanvaard, zouden kunnen schrijven:
“Ik ontving van u een brief waarin u aangeeft dat u per 1 december 2010 een nieuwe regeling gebruik opdrachtmateriaal op de voor u uitgevoerde opdrachten van toepassing wil laten zijn. Hiermee ga ik niet akkoord.
U gaat er volledig aan voorbij, dat ook de oude regeling niet op mij van toepassing was, omdat daarover nooit overeenstemming is bereikt. Nu de nieuwe regeling nog slechter is dan de oude, wil ik ook die niet aanvaarden. Ik ga er vanuit dat u daarmee instemt.”

Tot zover de mail van Holleman.

Op de website Villamedia van de NVJ/NVF (vakvereniging van journalisten en fotojournalisten) loopt een discussie over het onderwerp:
http://community.villamedia.nl/groep/nvj-sectie-freelance/post/sanoma-herziening-regeling-gebruik-opdrachtmateriaal

FotografenFederatie: Hoe te reageren op de herziening voorwaarden Sanoma

Sanoma geeft op zijn site uitleg aan de freelancers:
De Sanoma Uitgevers Groep herziet haar regeling omtrent het gebruik van opdrachtmateriaal van freelancers