Getijdenboek van de jager-verzamelaar

Hij jaagt op kerktorens of vrouwen, al naar gelang. Uit stand of vanuit een rijdende trein gefotografeerd. Of hij verzamelt beelden van fonteinen in Parijs. Op de basis, in zijn atelier spreidt hij zijn trofeeën uit: tientallen, honderden, duizenden polaroids. Paul Kooiker, want zo heet de maker, heeft ze geordend, gedigitaliseerd en doorgestuurd naar zijn vorm- en uitgever, Willem van Zoetendaal. En nu is er een publicatie: Heaven.
In Heaven is het bronmateriaal van de jagende en verzamelende fotograaf Kooiker tot de essentie teruggebracht en als zodanig gebundeld. Veel van de polaroids zijn eerder gescand, bewerkt en gepubliceerd in één van zijn acht boeken. Volstrekt eigenwijze publicaties, stuk voor stuk. De overige instantfoto’s schoot hij uit persoonlijke en/of toeristische interesse. Dit boek is een overzicht van het onbewerkte materiaal, een grote selectie uit Kooikers immense collectie polaroids.

Kooiker is, mede door het persoonlijk karakter van zijn werk, internationaal geörienteerd. Zijn boeken worden vooral gedistribueerd via boekhandelaren buiten Nederland. In de Verenigde Staten heeft Kooiker een ‘underground-status’ en wordt in één adem genoemd met een fenomeen als Dash Snow. In Europese staten met een serieuze kunstscene als Frankrijk, Duitsland en Engeland behoort hij tot de ‘mainstream’, het cohort der erkende kunstenaars.

In Nederland vindt zijn werk weinig respons binnen de fotografie. Zijn meest recente tentoonstelling Crush werd, tamelijk symbolisch, niet in één van de vier fotomusea maar in het veelzijdige Boymans van Beuningen gepresenteerd. Misschien is het de heersende cultuur van fotojournalisme, misschien is er nog steeds sprake van een calvinistische onderstroom binnen de fotografie.

Hoe dan ook, Heaven biedt een groot en wonderschoon overzicht van het bronmateriaal van het wat mij betreft fascinerende werk van deze fotograaf/kunstenaar. De pagina’s zijn fraai opgemaakt, de foto’s zijn perfect op zwaar glanzend papier gedrukt en degelijk gebonden. Door de opzet van deze publicatie laat Kooiker meer van zichzelf zien dan ooit. Landschappen, kwetsbare momenten uit zijn leven, wolkenluchten, planten, dieren en vrouwen, heel veel vrouwen. De vrouw is één van de belangrijkste motieven in de kunstgeschiedenis en binnen die context gaat het om de vorm, het licht en de ruimte.

In alle discussies vertelt hij dat zijn werk niets met erotiek van doen heeft, laat staan met een persoonlijke sexuele interesse. Koos Breukel, zijn buurman, wees hem op het decolleté van de serveerster van de Leberknödelsuppe: ‘Maar dat is toch wel opwindend?’ ‘Nee, ik vind die dolfijnen veel opwindender.’

Heaven
fotografie: Paul Kooiker
concept: Paul Kooiker en Willem van Zoetendaal
vormgeving: Willem van Zoetendaal
gebonden, 34 bij 24 cm, 176 pagina’s, met enige honderden beelden in zwart-wit (tritone) en fullcolor
uitgever: Van Zoetendaal Publishers
prijs: 55 euro

Meer over dit boek: www.vanzoetendaal.com