Als het aan fotograaf Herman van den Boom ligt, mag niemand meer in België twee-onder-een-kap huizen fotograferen. Hij vindt dat plagiaat, omdat hij er een levenswerk van maakt de meest merkwaardige combinaties van bouwstijlen vast te leggen. Daarom gebruikt hij nu grove taal op zijn Facebook-pagina en schakelt hij naar eigen zeggen een advocaat in tegen Hans van der Meer, eveneens fotograaf, van wie eind deze week een tentoonstelling opent in het Rijksmuseum. Die tentoonstelling is de weerslag van Document Nederland, de jaarlijks terugkerende foto-opdracht van het museum, die dit jaar handelt over de relatie tussen Nederland en België.
Van den Boom, die van zijn project Neighours enkele Blurb-boeken uitgaf, bezigt over de kwestie op zijn Facebook uitspraken als:
- What the fuck New Masters in het Rijks PUUR PLAGIAAT!!!!
- kunstsubsidie gaat bijna alleen naar mensen die zich laten zien in het wereldje en die de gevers naar de mond kan praten. Risico’s worden niet genomen, ons kent ons is er uitgevonden
En hij sleept in de beschuldigingen en passant ook nog het blad Vrij Nederland en het Mondriaan Fonds mee. Vervolgens mag de bezoeker van de pagina aan de hand van enkele foto’s meekijken hoe Van den Boom naar zijn advocaat toe rijdt. De fotograaf vindt dat Hans van der Meer hem financieel schade berokkent door foto’s te maken die op de zijne lijken.
Hans van der Meer, bekend van onder meer zijn projecten Hollandse Velden en Uit voorraad leverbaar, reageert vandaag als volgt:
‘Op de tentoonstelling Document Nederland hangt een grote foto van wat ze in België noemen een half open bebouwing. Een bekend Belgisch fenomeen, dat iets vertelt over het verschil in cultuur tussen Nederland en België. Er hangen daarnaast allerlei andere voorbeelden van bebouwing in het grensgebied. Aan de hand daarvan laat ik niet alleen de verschillen tussen beide landen zien, maar ook een ontwikkeling waardoor die verschillen steeds kleiner worden. In de korte bijschriften die ik bij ieder beeld heb geschreven hou ik vooral de Nederlandse opvattingen tegen het licht. Voor deze Document Nederland ben ik bij de buren gaan kijken om iets over Nederland duidelijk te maken, een antropologisch uitgangspunt.
Zoals ik dat al heel lang doe ben ik er recht voor gaan staan op mijn trap om de foto te maken. De Belgische fotograaf Herman van den Boom heeft waarschijnlijk een archief met honderden van foto’s van dit soort huizen, ik heb er maar een paar. Nu komt er binnenkort een boek uit van Herman van den Boom over zijn verzameling en daarom is hij in de stress geschoten. Hij stuurt twitter- en facebookberichten de wereld in over schandelijk jatten en plagiaat. De redenering daarbij is dat mijn foto een kopie is van zijn manier van aanpak. En dat het Rijksmuseum juist dat ene beeld van mij gebruikt als publiciteitsfoto voor de tentoonstelling gaat Herman geld kosten, denkt hij. Daarom heeft hij een advocaat in de arm genomen. Maar Herman weet ook wel dat hij en ik niet de eersten zijn die foto’s hebben gemaakt van dit soort bebouwing. Al die foto’s zien er min of meer hetzelfde uit.
Als fotografie ergens goed in is, is het wel in laten zien hoe de wereld eruit ziet. Tolstoi had het al over de wonderbaarlijke veelvormigheid van de werkelijkheid en fotografie is bij uitstek geschikt ons daar over te blijven verbazen. We kunnen er van alles bij halen, zoals de negentiende-eeuwse fotografie, de Bechers, de schilderkunst. Een heldere blik op een raadsel, dat is wat foto’s soms zo bijzonder maakt.
Het antwoord op de vraag of de foto van mij Herman geld gaat kosten laat ik graag over aan een rechter. Met mijn ene foto maak ik gratis reclame voor zijn honderden foto’s. Ik heb sterk het idee dat hij juist dat heel goed heeft begrepen.’
Aldus Hans van der Meer
—–
Werk van Herman van den Boom: www.hermanvandenboom.net
Meer over de aanpak van Hans van der Meer bij het Rijksmuseum: Nederland – België