Sinds afgelopen weekend is in de Hermitage in Amsterdam een selectie te zien uit het fotoarchief van het ‘moedermuseum’ in St.-Petersburg.
• Slideshow met 11 foto’s
Het persbericht:
De tentoonstelling ‘St.-Petersburg in beeld’ met ruim 100 foto’s uit de Hermitage collectie geeft een unieke kans het leven in St.-Petersburg te zien uit de 19de en begin 20ste eeuw, toen de stad nog de hoofdstad en het bruisend middelpunt was van het Russische Rijk. ‘Bezoekers van St.-Petersburg in beeld’ zullen ontdekken dat het centrum van de stad en de Hermitage ondanks revolutie en oorlog heel goed bewaard zijn gebleven, zoals te zien is op de historische foto’s van deze 9de tentoonstelling in de Hermitage Amsterdam, een feest der herkenning.
Veel minder bekend dan de wereldberoemde schilderijencollectie van het museum in St.-Petersburg is de fotografiecollectie. De Hermitage in St.-Petersburg bewaart een collectie van ruim 40.000 foto’s, die de ontwikkeling van de fotografie toont van circa 1840 tot 1920. De basis van de collectie lag in de grote hoeveelheden foto’s uit de privé-appartementen en bibliotheken van het Winterpaleis, eigendom van de laatste tsaren Alexander III, Nicolaas II en hun families. Daar kwamen na de Russische revolutie van 1917 nog de genationaliseerde (foto-)collecties bij uit de paleizen van families zoals de graven Bobrinski en Stroganov. Deze achtergrond verklaart de vele portretten, maar de collectie bevat ook stadsgezichten en genretaferelen, die met elkaar een incompleet maar sfeervol beeld geven van de bruisende stad die St.-Petersburg zo’n honderd (honderdvijftig) jaar geleden was.
De uitvinding van de fotografie maakte een geheel nieuwe artistieke benadering mogelijk bij het weergeven van de stad St.-Petersburg en haar karakter. Aan het einde van de 19de en het begin van 20ste eeuw kwamen de beste fotografen in Rusland
– soms Russisch, soms van Europese herkomst – samen in de hoofdstad. Ze legden de schoonheid van de pleinen en avenues van St.-Petersburg vast, de rivier de Neva en haar oevers, de architectuur en de standbeelden, de leidende politieke en culturele figuren. Ook werden de beroemde keizerlijke en privé-paleizen van de stad gefotografeerd. Niet alleen deze interieurs en officiële festiviteiten en galabals werden vastgelegd, maar ook dagelijkse scènes van een levensstijl die inmiddels allang is verdwenen. De aristocratische en culturele elite van de stad liet zich fotograferen maar ook de middenklasse en de armen.
De beroemdste van de Petersburgse fotografen was de hoffotograaf Karl Bulla. Hij werd bekend als the ‘godfather’ van de reportagefotografie. Van zijn werk heeft de Hermitage een voortreffelijke collectie waarvan een deel in Amsterdam te zien zal zijn. Het werk van Bulla is een combinatie van gevoel voor reportage en artistieke visie. Het zou moeilijk zijn een werkelijk beeld van het leven in St.-Petersburg rond de vorige eeuwwisseling te geven zonder het werk van Bulla, die ons als het ware hele katernen stadsgeschiedenis presenteert: de drukke winkelstraat Nevski Prospekt met mensen die gehaast verschillende kanten uit lopen, paardentrams die langsdenderen, kleurrijke plakzuilen en uithangborden voor winkels en ateliers, banken en restaurants.
Een enkele fotograaf kreeg ook toegang tot de keizerlijke residentie en het keizerlijke museum de Hermitage. De foto’s van onder andere de Zaal van Antieke Sculpturen, de Galerij van Oude Schilderkunst en de prachtige zalen voor Italiaanse en Spaanse Schilderkunst laten zien hoe goed het museum nog steeds bewaard is gebleven.