Zeven fotografen namen in de lente van dit jaar de pont naar het kleinste bewoonde Nederlandse waddeneiland. ‘Wat is van waarde?’ en ‘Wat is bijzonder aan het alledaagse?’ was hen bij de opdrachtformulering gevraagd. De resultaten zijn samengebracht in het boekje Schiermonnikoog, Eiland Insel _ Island Eilaun.
Samenstellers Jan Abrahamse en Eddie Marsman waren er in geslaagd zeven fotografen met zeer verschillende werkwijzen voor dit project te interesseren.
De ervaren landschapsfotograaf Jem Southam (Groot Brittannië 1950) neemt de kijker mee op een wandeling langs wad en kwelder, duin en bos, weiland en tuinen. Boven de horizon, die steeds keurig halverwege de foto ligt, hangen grijze, soms roze of heiige luchten.
John Gossage (Verenigde Staten 1946) ontmoette Theun Talsma, een toegewijde amateur-strandjutter. Zij vonden verwantschap in hun aandacht voor de geschiedenis van alledaagse – aangespoelde – voorwerpen. In zijn beeldverhaal wisselt Gossage foto’s van geïsoleerde strandvondsten af met details van het landschap.
Angelika Barz (Duitsland 1961) fotografeerde in- en exterieurs van eilandhuizen. De helderheid van deze opnamen vinden we ook terug in de portretten van twee vriendelijk ogende eilanders.
Schiermonnikoog bleek een ideale omgeving voor de aanpak van Gerco de Ruijter (Nederland 1961), die vliegers gebruikt om het landschap vanuit de lucht te fotograferen. De afwisseling van wad en weiland, weg en akker, pad en duin, geulen en zeeklei vormen de onderwerpen in zijn door de afstand en beeldhoek abstraherende fotografie.
In de duinen van Schiermonnikoog ligt sinds 1925 het kerkhof Vredenhof. Het is een begraafplaats voor drenkelingen en soldaten uit de Eerste en Tweede Wereldoorlog. Uit het beeldenarchief van Vredenhof selecteerde Leo Divendal (Nederland 1947) als ode aan de vaak anonieme drenkelingen een viertal foto’s van verdronken en aangespoelde naamlozen. Deze beelden zijn aangevuld met Divendals ode aan het strand. In die zwart-witopnamen (zo te zien met een pinhole-camera) richt hij zich op details van deze smalle strook oerlandschap tussen zee en land.
De Koreaan Jehsong Baak (1967) is een wandelaar. Hij fotografeerde in zwart-wit mensen en plekjes die hij tijdens zijn -vaak nachtelijke- omzwervingen tegenkwam.
Voor de afsluitende serie fotografeerde Ton Broekhuis (Nederland 1952) monumentale wolkenluchten boven en rond Schiermonnikoog. In zijn beelden voel je de indrukwekkende kracht van de wind, de zee en de zon.
De rust en de ruimte die de samenstellers zochten, hebben de verschillende fotografen gevonden en adequaat vastgelegd. Abrahamse en Marsman verleenden de opdrachten vanwege de 10de trilaterale regeringsconferentie over de bescherming van de Waddenzee. In november van dit jaar vergaderen afgevaardigden uit Nederland, Denemarken en Duitsland over het natuur- en cultuurhistorische belang van dit unieke gebied.
Schiermonnikoog, Eiland Insel _ Island Eilaun geeft een goede indruk van wat we te verliezen hebben.
Han Schoonhoven
Schiermonnikoog, Eiland Insel _ Island Eilaun
Fotografie: Jem Southam, John Gossage, Jehsong Baak, Angelika Barz, Gerco de Ruijter, Leo Divendal en Ton Broekhuis
Voorwoord: Cees Veerman
Inleiding: Jan Abrahamse
Beeldselectie: Eddie Marsman
Gebonden
fotografie in kleur en zwart-wit
Formaat 17×24 liggend, 128 pagina’s
Engels/Nederlands
ISBN 90-76703-25-6
Distributie: Aurora Borealis
21,50 euro
De expositie is tijdens het fotofestival
Noorderlicht te zien in het Natuurmuseum in Groningen.
• Foto’s en meer informatie: www.noorderlicht.com