Icoon-werkloze blijkt gesneuveld in 1940

Sinds vandaag weten we preciezer wie de werkzoekende man is op een van de meest gebruikte foto’s in Nederlandse geschiedenisboeken. Het is Johannes Theodorus Gerards, geboren op 17 april 1915 in Deventer. In 1940 duikt hij nogmaals op in de vaderlandse geschiedenis, als hij sneuvelt in de buurt van Wassenaar, een dag na de inval van het Duitse leger in Nederland.
Een ingezonden brief in de Volkskrant van historicus Geert C. Hovingh uit Zuidlaren – schrijver van onder meer een biografie over de Drentse verzetsstrijder Johannes Post – meldt de hierboven beschreven nieuwe informatie. En verder: ‘Hij sneuvelde als dienstplichtig soldaat (verbonden aan de staf van het 1ste bataljon van het 1ste regiment infanterie) op 11 mei 1940 in de duinen bij de Wassenaarse Slag.’

De overllijdensakte van Gerards meldt dat zijn vader Gerrit Johannes Pieter Gerards was en zijn moeder Maria Gerrits. De ongelukkige soldaat had een relatie met Hendrika Hamberdina Landman.

Hovingh vervolgt over Gerards: ‘Aanvankelijk werd hij ter plekke begraven in een veldgraf. Hij rust nu op de Algemene Begraafplaats van zijn geboortestad. Bij wijze van curiositeit kan ik nog melden dat mijn vader destijds deel uitmaakte van hetzelfde legeronderdeel, maar gelukkig – anders had ik u dit zeker niet geschreven – de gevechten in de duinen wist te overleven.’

De hierboven afbeelde foto bevindt zich in het Nationaal Archief, in de collectie van Spaarnestad Photo. Hij is vermoedelijk gemaakt in 1937 op de Brink in Deventer, door de plaatselijke fotograaf Ab Hakeboom.

Het bijschrift meldt onder meer: ‘Economische crisis in de jaren dertig van de 20e eeuw. Werkloze banketbakker/ verkoper, wanhopig op zoek naar werk, ‘solliciteert’ met zelfgemaakt reclamebord: "Wie helpt mij aan werk, onverschillig wat. Ik ben bekend met banketbakken, en ben een beschaafd en goed verkoper. Gerards, Binnenweg, Twello".’

Gerards op de Erelijst van Gevallennen 1940-1945

www.spaarnestadphoto.nl