Instagram en fotoboeken bij De Donkere Kamer

Op 4 juni vond de derde editie van de Donkere Kamer Rotterdam plaats, met als hoofdgast Martin Parr. Voor het eerst zijn er bij deze editie zowel zit- als staanplaatsen verkocht, waarschijnlijk door de aanwezigheid van Parr. Vooral de zitplaatsen waren bijzonder snel uitverkocht. Naast Parr waren o.a. Ad Nuis, Eelco Roos en Frank Schallmaier te gast. Al met al een vol programma.

Als aftrap vertellen Nicole Robbers en Anne Bloemendaal kort wat over het project De Kracht van Rotterdam. Aan het project doen twaalf fotografen mee die hun visie op de stad laten zien.  Anjès Gesink, die eerder al pitchte bij DDK, presenteert haar boek, vogels huilen niet. Gesink verscheen met haar vogels eerder al in het programma Fotostudio de Jong. Verder presenteert Ralf Mitsch zijn boek Why I love Tattoos en Patricia de Ruijter vertelt over haar project Beings, waarin ze afval fotografeert dat weer in de natuur is opgegaan. Ze wil hiermee de hoop en kracht van de natuur weergeven.

Vervolgens is er een moment voor eindexamenstudenten van verschillende opleidingen. Studenten van de AKV St. Joost, de Fotovakschool en de Willem de Kooning academie vragen om aandacht voor hun projecten. Crowdfunding – of het bewust vermijden ervan – staat hierbij centraal.

Pitch
De drie pitches worden op deze avond gehouden door Otto Snoek, Marjolein Busstra en Lucian Wester. Snoek vertelt over de foto’s die hij begin jaren ’90 in Oekraïne maakte, dat toen nog net onderdeel van de Sovjet-Unie was. Hij fotografeerde het eind van een imperium. Nu wil hij dit werk, waar hij jarenlang niet meer naar heeft gekeken bundelen in een boek.

Marjolein Busstra vertelt over haar stadsnomaden, de bewoners van ’t Landje in Amsterdam. Deze groep zelfvoorzienend wonende mensen moest recentelijk hun woonplaats verlaten. Nu is de groep verdeeld en trekt in het rond. Busstra wil een interactieve app maken waarop alle plekken te zien zijn waar stadsnomaden zich bevinden.

Lucian Wester fotografeert de Noordzeekust op plekken waar in de 17e eeuw zeeslagen werden gehouden. Naast een documentatie van deze plaatsen is Wester in dit project bezig met een technisch onderzoek. Wester wil zijn schilderachtige, tri-chromatische beelden in offset drukken en hier een boekje bij maken.

Interviews
Als eerste interviewen Lars Boering en Edie Peter fotograaf Ad Nuis. Zijn werk kenmerkt zich door het uitlichten van de kleine dingen in de Nederlandse samenleving. Hierbij schrijft hij korte teksten bij zijn foto’s, zoals de laatste twee jaar in Vrij Nederland. Tekst en beeld zijn voor hem onlosmakelijk verbonden. Rond zijn 50e verjaardag kreeg hij het idee om juist de grote wereld te fotograferen, een sterk contrast met zijn eerdere werk. Als onderwerp kiest hij Azerbeidzjan. Het land is  een dictatuur, maar toch op dit moment voorzitter van de Raad van Europa. De grote voorraad grondstoffen als aardolie maakt het land belangrijk in de wereldpolitiek. Hij maakt over zijn belevingen in het land een app, waarin zowel foto’s videomateriaal als geluidsopnamen zitten. Het verhaal van Nuis is zo kritisch geworden dat de autoriteiten hem niet meer toelaten tot het land.

Vervolgens is het de beurt aan Eelco Roos, die vertelt over zijn Instagram-fotografie. Hij fotografeert voornamelijk met zijn iPhone, en publiceert zijn werk onder de naam Croyable. Hij fotografeert op reis en laat door zijn ogen zien wat een stad of plek te bieden heeft. Populair is hij geworden binnen het medium doordat hij al snel doorhad dat het grootste gedeelte van de gebruikers Amerikaans is, en dat hij hen moest zien aan te spreken. Met meer dan 400.000 volgers is dit zeker gelukt. Dat enorme aantal brengt ook toeristenbureaus en reclamemakers ertoe om Roos opdrachten te geven. Zoveel zelfs dat hij zijn baan als ICT-manager onlangs kon opzeggen.

Na de pauze trakteert Mathijs van Oosterhout, vrijwillige medewerker bij de digitale afdeling van het archief bij het Nederlands Fotomuseum, het publiek op een slideshow. Hij maakte een algoritme waarmee op grond van de inhoud van beeld een selectie ontstaat. De software kiest, niet de mens, in dit geval uit een collectie van 5000 beelden van het Nederlands Fotomuseum.

Awoiska van der Molen vertelt vervolgens over haar indringende landschapsfotografie. De zwart-witte barietprinten zijn vaak van groot formaat en laten een grote mate van concentratie zien. Sinds een half jaar is ze aangesloten bij twee galeries. In september komt haar eerste boek uit, dat ze samen met Hans Gremmen produceert.

Frank Schallmaier volgt met zijn werk als fotoredacteur voor de Volkskrant. Hij vind vaak grappige overeenkomsten tussen beelden. Dit noemt hij de Schallmaier-index. Met een spread die hij samenstelde uit persbureaufoto’s waarop de Franse president Hollande vergeefs een gesprekspartner de hand probeert te schudden trok hij wereldwijd aandacht. Bij het aanbelanden bij foto’s van penissen en alles waarmee ze vergeleken worden, zit inmiddels de hele zaal uitgebreid te lachen.

Martin Parr
Dan is het eindelijk tijd voor het interview met Martin Parr. Het gesprek gaat voornamelijk over Parrs liefde voor fotoboeken. Deze spelen een belangrijke rol in zijn leven. Een goed fotoboek zegt hij te herkennen in tien seconden, maar begrijpen waarom een boek werkt is lastiger. Op dit moment is Parr zelf bezig met een project over Chinese fotoboeken. Parr ontvangt zelf dagelijks meerdere boeken thuis. Het zijn er zo veel dat hij ze niet allemaal meer kan bekijken. Hij heeft zo veel boeken dat hij er een apart gebouw voor heeft.

Over de ontwikkelingen binnen de fotografie zegt Parr dat hij het geweldig vindt dat er zo veel slechte foto’s zijn te vinden op sites zoals Flickr en Instagram. Dit omdat we deze volgens hem nodig hebben om de goede foto’s te herkennen. Bovendien stelt hij dat een medium als Instagram goed past bij de tijd waarin we leven.

Parr is goed op dreef over de recente ontwikkelingen in de fotografie. Geen wonder, zo blijkt, want hij geeft de zaal een nieuwtje mee dat nog officieel zal worden bekend gemaakt: Parr wordt de nieuwe president van het Magnum-collectief. Grappig is dat ook Magnum – in navolging van fotografen bij National Geographic en VII Photo – prints van Instagram-foto’s gaat aanbieden voor 100 dollar per stuk. Maar Parr benadrukt dat het zwaartepunt van Magnum bij de verkoop van prints blijft liggen bij klassieke grote afdrukken tegen prijzen met drie en meer nullen.

Vragen uit het publiek gaan vooral over Parrs werkwijze. Als tips geeft hij mee dat het beter is om mensen die niet gefotografeerd te worden te ontwijken. Daarnaast is het belangrijk om je niet schuldig te voelen omdat je iemand zomaar fotografeert.

Uitslag
Als laatste volgt de uitslag van de pitch:

Lucian Wester         €620
Marjolein Busstra    €787
Otto Snoek              €976