Op 26 november opende in de tentoonstellingsruimte van stichting Spaarnestad Photo de expositie ‘Stills – De wereld rond 1900 in stereo’ met foto’s van J.G. Mulder. Carla Mulder maakte op basis van het archief van haar grootvader een theatervoorstelling en een interactieve website. Uitgeverij De Verbeelding heeft een fotoboek over de collectie uitgebracht.
De koloniaal, avonturier, wereldreiziger en amateurfotograaf J.G. Mulder (Haarlem 1896 – Venlo 1922) heeft een archief nagelaten van ruim 2000 glasplaatjes met stereofoto’s. Deze geven een intiem beeld van een voorbije wereld, met opnamen van zijn familie en vrienden, verre reizen en steden als Haiphong, Angor Wat en New York.
Mulder verwierf al op jonge leeftijd een fortuin als handelaar en ondernemer in Frans Indochina, het huidige Vietnam. In die Franse kolonie verkocht Mulder voor de Duitse bedrijf Speidel & Co lampolie van de Brits-Nederlandse Asiatic Petroleum Company. Na een periode van vier jaar keerde hij in 1908 terug naar Haarlem, om twee jaar later naar de Verenigde Staten te vertrekken. In Virginia stichtte Mulder een agrarische woon- en werkgemeenschap in de geest van Frederik van Eedens Walden. Omdat zijn vrouw niet opgewassen bleek tegen het zware boerenbestaan vestigde het gezin zich weer in Nederland.
Mulder stamde uit een fotografenfamilie en schafte rond 1900 een professionele stereocamera aan, de Gaumont Stéreospido. Van de opnamen die hij daarmee op drie continenten maakte zijn 2000 negatieven bewaard gebleven. In de tentoonstelling kunnen enige tientallen kleine afdrukken met een stereokijkertje bekeken worden. En dat werkt: van dichtbij door een 3d-brilletje naar kleine fotootjes koekeloeren waarin een soort coulissen-effect ontstaat verhevigt de kijkervaring. De expositie is aangevuld met een aantal opmerkelijke enkele beelden uit het oeuvre van Mulder: bijvoorbeeld de opname van ontbrandend magnesium levert een fraai beeld op.
Uit het beschikbare materiaal is een keuze gemaakt voor een fotoboekje over leven en werk van Mulder. In een gedetailleerd essay gaat Aziëdeskundige John Kleinen in op de situatie in koloniaal Indochina en de weinige feiten die over de fotograaf bekend zijn. Mulder fotografeerde veel in Haiphong: zijn interieur, het personeel, zijn gasten, de straten en de haven. In de Verenigde Staten maakte hij opnamen van enkele bekende plekken en legde daarnaast zijn familieleden bij de boerderij vast. In de daarop volgende Hollandse jaren beperkte hij zich tot zijn gezinsleden. Carla Mulder, die het archief van haar grootvader herontdekte, gebruikt de beelden voor een interactieve theaterproductie. Op een daartoe geopende website worden de bezoekers uitgenodigd de foto’s te verklaren en/of naar eigen inzicht te interpreteren. Deze bijdragen zijn opgenomen in het stuk dat 30 november in Haarlem in première gaat.
J.G. Mulder: Zijstraten van de geschiedenis – De wereld rond 1900 in stereofoto’s
essay: John Kleinen
met 64 stereofoto’s en 10 enkele beelden in zwart-wit
ingenaaid, 96 pagina’s, 22 x 16,5 cm
Uiitgever: De Verbeelding
Prijs: 19,90 (speciale 3-D kijker bijgeleverd)
Te koop in PhotoQ Webshop
performance: www.stillssite.nl