Het net verschenen boek van Ilse en Birgrit Schrama verhaalt in beeld en woord over het dagelijks leven in Wat Sok Pa Luang, een Boeddhistische tempel aan de rand van Vientiane, de hoofdstad van Laos.
De monniken, nonnen en novicen van dit tempelcomplex leven volgens de leer van het Theravada-boeddhisme, de oudste variant van het boeddhisme.
De monniken hebben de hoogste status en de meeste verplichtingen: voor hen gelden 227 verschillende regels. De nonnen hoeven zich slechts aan acht regels te houden en hebben een eigen missie in de Laotiaanse samenleving. Zij zetten zich in voor speciale projecten, recentelijk werkten zij mee aan een landelijke voorlichtingscampagne over aids.
De novicen, waarnaar in dit boek de meeste aandacht uitgaat, hebben een bijzondere positie. Vanaf hun twaalfde jaar kunnen zij tot de kloostergemeenschap toetreden. Tijdens een ceremonie worden ze kaalgeschoren en ontvangen hun oranje gewaad. De meeste jongens komen naar de tempel om een -gratis- opleiding te kunnen volgen. Op hun twintigste moeten ze kiezen: toetreden tot de sangha, de monnikenorde of het klooster verlaten. De meerderheid kiest voor die laatste optie.
De tempels en kloosters vervullen naast de spirituele een groot aantal maatschappelijke functies in de Laotiaanse samenleving: de doden worden er gecremeerd en de monniken zijn aanwezig bij trouwerijen en geboorten. Daarnaast geven ze raad en medische adviezen. Het onderwijs in de kloosters is onmisbaar voor wezen en kinderen waarvan de ouders het schoolgeld niet op kunnen brengen.
De kloostergemeenschap wordt gevoed door burgers uit hun omgeving. Tijdens de dagelijkse aalmoezenronde bij zonsopgang verzamelen drie groepjes novicen het aangeboden eten.
De novicen leven volgens de voorschriften. De belangrijkste zijn een tiental duidelijke verboden: het verbod om mensen en dieren te doden, te stelen of te liegen; seksuele contacten, drugs en alcohol zijn taboe; amusement, dans en muziek zijn niet toegestaan; er geldt een verbod op het bezit van geld en sieraden en het gebruiken van parfum. Elke monnik, non en novice wordt geacht na twaalf uur ’s middags te vasten.
Dat zijn de regels. Het aardige van dit boekje is dat uit de gesprekken blijkt dat de novicen daar nog wel eens de hand mee lichten. Ze kijken naar kickboksen op t.v., drinken wel eens stiekem een biertje of brengen ’s avonds hun knorrende maag tot bedaren.
‘Volgens de boeddhistische leer is een fout niet misdadig of slecht, zolang een novice maar beseft dat hij verkeerd zat. Dat besef is belangrijker dan de fout zelf.’ schrijven Ilse en Birgit Schrama.
Maar een novice die bij de hier beschreven ‘fouten’ wordt betrapt, riskeert bij een strenge monnik stokslagen of verwijdering uit het klooster.
Uit de verschillende ‘bekentenissen’ van deze jongeren blijkt dat Ilse en Birgit Schrama hun vertrouwen hadden. Dat gegeven en de adequate fotografie van Ilse Schrama dragen bij aan de charme van dit boekje. Birgit Schrama, die de vormgeving heeft verzorgd, laat op enkele pagina’s foto’s diffuus in elkaar overlopen. Een typische gewaarwording, het is even wennen.
Han Schoonhoven
Boeddhistisch tempelleven in Laos, Wat Sok Pa Luang
Ilse en Birgit Schrama
Uitgeverij Mets & Schilt Amsterdam
Gebonden, 128 pagina’s met 120 foto’s in full-colour
ISBN 9053304541
25,- euro
• Een tiental foto’s en enkele teksten uit het boek: www.dezusjesschrama.nl