In de publicatie MIX, Jongeren in Nederland vinden we vijf fotoseries, zes essays en een twintigtal langere en kortere quotes over en van jongeren geboren in etnisch en/of cultureel gemengde gezinnen.
In de Nederlandse overheidstatistiek onderscheidt men alleen allochtoon en autochtoon. Dit in tegenstelling tot de situatie in bijvoorbeeld Groot Brittannië waar bij recente volkstellingen de categorie ‘mixed’ is geïntroduceerd. Het is een snel groeiende groep, waarmee gerekend wordt door beleidsmakers in het onderwijs en de gezondheidszorg.
Een stamboom van meerdere nationaliteiten kan een belangrijke rol spelen in de persoonlijke identiteit, maar dat is lang niet altijd het geval. Ramses Sagouti, met acht jaar de jongste van twee Marokkaans-Nederlandse broers, vertelt: ‘Eén keer zei een Marokkaanse man ‘kaaskop’ tegen mijn broer. Maar hij had net zo goed ‘couscouskop’ kunnen zeggen.’
Het woord ‘discriminatie’ kom je amper tegen in de verschillende teksten, wel de termen ‘nationaliteit’ en ‘identiteit’. In de essays wordt ingegaan op het dagelijks leven in een gemengd gezin, de omgang met autochtone, allochtone en gemengde leeftijdgenoten, de historisch-politieke oorsprong van de oordelen over de notie ‘gemengdheid’, de problemen en mogelijkheden voor de 1,1 miljoen Nederlanders met een dubbele nationaliteit en de beeldvorming rond gemengde afkomst in media en reclame.
De fotoseries van Morad Bouchakour, Koos Breukel, Ting Chan, Suzanne Liem en Venus Veldhoen tonen vooral aan hoe gevarieerd (en dus weinig eenduidig) het vaak fraaie uiterlijk van gemengde jongeren eigenlijk is. Ach ja, de tijd van de jeugd, de tijd van de schoonheid. Alle vijf de fotoseries zijn van hoge kwaliteit al heb ik een voorkeur voor de nabijheid in de foto’s van Bouchakour en Breukel (maar dat zal dan wel weer door mijn X-Y-chromosoom combinatie komen).
Wat ik miste in de teksten van de specialisten is het zogenaamde ‘break-even punt’, ik had graag een projectie gezien naar het moment dat meer dan de helft van de Nederlanders een etnisch en/of cultureel gemengde achtergrond hebben. Dat moet te berekenen zijn en misschien gebeurt het eerder dan we verwachten. Ondertussen kunnnen we de nuchterheid prijzen van de broertjes Sagouti. De oudste, Ismael van tien, kreeg de vraag hoeveel procent Nederlands en hoeveel procent Marokkaaans hij is. ‘Dan zeg ik: 100 % Nederland en 100 % Marokkaans.’
Mix Jongeren in Nederland
redactie: Annemiek Beck, Ting Chan, Bettty de Hart, Corinne van Middelkoop en Dineke Stam
fotografie: Morad Bouchakour, Koos Breukel, Ting Chan, Suzanne Liem en Venus Veldhoen
teksten: Esther Captain en Dineke Stam, Annemiek Beck, Rashid Novaire, Guso Jones, Betty de Hart en Maayke Botman
paperback, 23 bij 28 cm, 174 pagina’s, 125 foto’s in kleur en zwart-wit
uitgever: Forum, Instituut voor Multicuturele Vraagstukken en uitgeverij d’jonge Hond
prijs: 24,95 euro