Ze waren zes of acht jaar oud toen de vrede in voormalig Joegoslavië werd getekend. Ze groeiden op in een geïsoleerd land met een hoge werkeloosheid en moeten er vooral zelf wat van maken. Fotograaf Mark Nozeman laat (nog tot aanstaande zondag) in De Melkweg zien hoe ze dat doen: Young (in) Serbia.
Zolang Mladic, commandant tijdens het beleg van Serajevo en verantwoordelijk voor de dood van de mannen van Srebrenica, niet door Servië wordt gevonden en uitgeleverd, krijgt Servië geen toegang tot de Europese Gemeenschap. Mede daardoor staat het land er economisch gezien slecht voor en is het voor haar inwoners praktisch onmogelijk in de rest van Europa te werken.
De jongeren zijn inventief en creëren hun eigen plekken waar ze voor weinig geld naar muziek kunnen luisteren, dansen en drinken. Op de één of andere manier komen ze aan geld om zich volgens de laatste mode te kunnen kleden. Velen hopen op een beter leven elders, bijvoorbeeld in de Verenigde Staten.
Nozeman portretteerde hen op de vaak troosteloze straten en pleinen van hun woonplaats. Hij bezocht de feesten en concerten, waar hij karakteristieke opnamen maakte van de manier waarop ze met elkaar omgaan. Het contrast tussen de ruwe omgeving en de zorgvuldig gestylde jongeren bracht hij subtiel in beeld. Het meisje op bovenstaande foto staat bij een monument voor Bosnisch-Servische gevallenen. Het beeld dat in 1996 is neergezet staat op nog geen tien kilometer van Sebrenica, waar zij die hier geëerd worden, vreselijk hebben huisgehouden.
Na een afgebroken studie geschiedenis bekwaamde Mark Nozeman (1971) zich in fotografie aan de St. Joost academie in Breda. Uit zijn series, altijd het resultaat van langere projecten, spreekt historische interesse. Hij fotografeerde illegale goudzoekers in het binnenland van Suriname, de harde bestaan in de Braziliaanse Sertao en de onzekere positie van (jongeren in) Moldavië.
In deze tentoonstelling is er ook aandacht voor twee andere Servische onderwerpen: een immense kopermijn die het milieu ernstig belast en het desolate Servische deel van Kosovo. Dat is mijns inziens wat te veel: die thema’s komen niet echt uit de verf. Waar Nozeman zich wijdt aan de jonge Serviërs vallen beeld en verhaal op hun plek: het geweld was van voor hun tijd, maar deze jong-volwassenen moeten hun weg vinden in een land waar de gevolgen van de oorlog nog alomtegenwoordig zijn.
Young (in) Serbia!
Mark Nozeman
Melkweg Galerie
tot en met 3 oktober
gratis toegang via
Marnixstraat 409
in Amsterdam
meer informatie en beelden op: www.pan-f.com