De Universitaire Bibliotheken Leiden hebben twee dummy’s aangekocht van het boek Kalypso & Nausikaä dat Ata Kandó (1914) maakte in 1956, zo lezen we in een persbericht. De instelling spreekt van een ‘sleutelwerk uit de geschiedenis van de Nederlandse fotografie’.
De aankoop is mogelijk gemaakt door steun van de Vereniging Rembrandt, mede dankzij haar Themafonds Fotografie, en de Vrienden van de Universitaire Bibliotheken Leiden.
De aankoop van Kalypso & Nausikaä past goed bij de al in Leiden aanwezige collectie dummy’s en voorstudies. Deze belichten de roemrijke geschiedenis van het naoorlogse Nederlandse fotoboek. De collectie bevat ruim dertig handgemaakte voorstudies, van bijvoorbeeld Wij zijn 17, Paris Mortel en Achter Glas van Johan van der Keuken, De wereld van Van Gogh van Emmy Andriesse en andere fotoboeken van o.a. Ed van der Elsken, Boris Kowadlo, Marrie Bot en Koos Breukel.
Kalypso & Nausikaä is het tweede fotoboek dat Kandó maakte in haar Parijse tijd. Tijdens de zomers van 1955 en 1956 liftte Kandó met haar kinderen van Parijs naar respectievelijk de Alpen en Paestum. Daar maakte zij foto’s van in scene gezette situaties, gebaseerd op oude verhalen en mythen. Ondanks geldgebrek liet zij haar kinderen kennis maken met bijzondere landschappen en de cultuur van de Oudheid.
Ata Kandó was in Parijs gaan wonen nadat ze haar geboorteland Hongarije ontvluchtte vanwege het opkomend communisme. Samen met Ed van der Elsken, met wie ze later trouwde, en vormgever Jurriaan Schrofer experimenteerde Kandó met layouts voor fotoboeken. Ze combineerden foto’s van verschillende formaten en grafische elementen in een filmisch ritme. De fotoroman met een persoonlijk, fictief verhaal verhieven zij hiermee tot kunstenaarsboek.
Naast Kalypso & Nausikaä leidde dit tot Kandó’s Droom in het woud (1955) en het internationaal nagevolgde Een liefdesgeschiedenis in Saint-Germain des Prés (1955) van Ed van der Elsken. Ook de dummy’s en voorstudies van deze twee laatste fotoboeken bevinden zich in de bijzondere collecties van Universitaire Bibliotheken Leiden.
De nu aangekochte dummy’s – waarin de lijm aan het vergaan is – zullen eerst worden gerestaureerd, waarna ze via de Leeszaal Bijzondere Collecties van Universitaire Bibliotheken Leiden publiek toegankelijk zullen zijn.
Universitaire Bibliotheken Leiden: UBL verwerft fotoboekdummy’s Ata Kandó
In 2004 verscheen een heruitgave van het boek bij De Verbeelding
Foto’s uit het boek zijn te zien op de website van Ata Kandó