De meeste fotografen geven door hen gemaakt werk het liefst in licentie, maar het kan ook anders. Auteursrechten op foto’s kunnen worden overgedragen via een schriftelijke overeenkomst. De wet stelt daarvoor een vormvereiste dat in de praktijk vaak wordt vergeten.
Artikel 2, lid 2, 1e zin, van de Auteurswet luidt: ‘De levering vereist voor gehele of gedeeltelijke overdracht, geschiedt door een daartoe bestemde akte. De overdracht omvat alleen die bevoegdheden waarvan dit in de akte is vermeld of uit de aard of strekking van de titel noodzakelijk voortvloeit.’ Deze bepaling houdt dus in dat voor de voor overdracht vereiste levering bij “akte” moet. Anders is er geen geldige overdracht.
Wat is een akte? Dat is niet per se een notarieel stuk. De wet stelt dat hiervan sprake is bij een ondertekend geschrift. In beginsel zijn dus voor een geldige overdracht van auteursrechten een schriftelijk stuk alsmede de handtekeningen van beide partijen vereist. Echter, in bepaalde (uitzonderings)gevallen is in de jurisprudentie wel eens aangenomen dat werd voldaan aan het akte-vereiste als de maker eenzijdig schriftelijk heeft verklaard, en daarvoor heeft getekend, dat hij rechten ten behoeve van de ontvangende partij overdraagt. Zulke schriftelijke stukken kunnen in voorkomende gevallen voldoende zijn, maar veilig is het niet…
Ondertekening van overeenkomsten kan ook met een elektronische handtekening. Daar stelt de wet stelt daar echter een aantal eisen aan, waarvan ik er één uitlicht. Een elektronische handtekening heeft volgens de wet dezelfde rechtsgevolgen als een handgeschreven handtekening, indien de voor authentificatie gebruikte methode ‘voldoende betrouwbaar’ is. De wet geeft niet aan wanneer een elektronische handtekening voldoende betrouwbaar is. De wet geeft wel een vermoeden wanneer hiervan sprake is, maar de vereisten die in dat verband worden geformuleerd gaan ver. Hierdoor blijft veel onzekerheid bestaan.
Is een normale e-mail uitwisseling waarin de fotograaf bevestigt zijn rechten met betrekking tot een bepaalde foto (opgenomen in de attachment) aan een bepaalde partij over te dragen juridisch waterdicht? Ik vermoed van niet. Los van de vraag of e-mails als akte mogen worden gezien, lijkt mij een e-mail op zichzelf beschouwd niet voldoende betrouwbaar, ook niet wanneer daar een ingescande handtekening aan wordt toegevoegd. Dat ligt mogelijk anders indien met specifieke e-mailcertificaten wordt gewerkt, of bijvoorbeeld met PGP-encryptie en ondertekening. Maar dat is voor de gemiddelde internetgebruiker praktisch niet haalbaar of uitvoerbaar. Bovendien is in de regel ondertekening door beide partijen vereist.
Het advies blijft dus: stel een schriftelijk stuk op waaruit de overdracht, alsmede de bevoegdheden die worden overgedragen, duidelijk blijken en laat het stuk door beide partijen ondertekenen.
Overigens staat in een nieuw wetsvoorstel over auteurscontractenrecht – waarover in latere columns meer – dat exclusieve licenties óók bij akte moeten worden vastgelegd. Dat is op dit moment nog geen wettelijk vereiste, maar dat gaat dus veranderen.
Artikel 2 Auteurswet: http://wetten.overheid.nl/BWBR0001886/geldigheidsdatum_18-03-2013#HoofdstukI_i1_Artikel2
Wetsvoorstel Auteurscontractenrecht: https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-33308-2.html
—
Joost Becker is advocaat Intellectuele Eigendomsrecht en Internetrecht bij Dirkzwager te Arnhem (afdeling IE-IT, e-mail: becker@dirkzwager.nl, telefoon: 026-353 83 77).