Megalomaan veel nutteloze spullen

Pet van de Luijtgaarden heet eigenlijk Patrick. Dat ging zo: zijn moeder nam wel eens bedrijfspetjes mee, die ze – tegen Patricks zin – aan een spijker in zijn kamer hing. Pet werd groter, ging studeren en later werken en liet zijn kamer inclusief petten voor wat het was. Op een dag kreeg zijn moeder een vreselijk ongeluk, ze was op slag dood. Na de begrafenis, natuurlijk was er veel verdriet, ging het leven door. Het huis werd verkocht en de verzameling petten, die nog steeds op zijn jongenskamer hing, werd ingepakt en meegenomen, want weggooien is voor Pet zo’n beetje het moeilijkste dat er is.
Tijdens een stage bij de Rabobank in Utrecht, bekend om de indrukwekkende kunstcollectie, besloot Patrick dat hij fotograaf wilde worden. Om zich te onderscheiden van de massa verbasterde hij zijn naam tot Pet, een onbewuste verwijzing naar de verzameling van zijn moeder. Pet is nu kunstenaar en verzamelt en fotografeert verzamelingen. En ja, Pet draagt elke dag een andere pet.

In de loop van twee jaar kocht hij via Markplaats ruim honderd verzamelingen en raakte hij volkomen gefascineerd door de hoeveelheid aan – veelal nutteloze – spullen. Al die door hem gekochte spullen waren begin 2011 te zien in de Kunsthal in Rotterdam, getuige de foto op de omslag. ‘Dat is toch geen fotografie’, hoor ik u denken, en daar heeft u gelijk in. Maar deze publicatie is dat wel degelijk. Van de Luijtgaarden vroeg voor Pet’s Marktplaats; Buitengewone verzamelingen twintig mensen (kunstenaars, museummedewerkers) een verzameling te adopteren en daar een eigen interpretatie van te geven. Het resultaat is een soort portfolio op tabloidformaat met twintig uitneembare posters. Op de ene kant het visuele resultaat van die interpretatie, op de achterkant een toelichting over het nieuwe beeld of de verzameling waar het op gebaseerd is. Het is een fotografische vertaling van een megalomane verzameling aan bizarre spullen. Zoveel dat je er de Kunsthal mee kunt behangen en nu dus ook je muren.

De vormgeving van de hand van Take A Detour is opvallend, en hopelijk met knipoog: Word Art-achtige titels, comic sans als (een van de) lettertype(s), witte letters met neonroze schaduw, een rubberen veter die de verschillende ‘posters’ bij elkaar houdt, het papier dik en glanzend. Aan de tekstzijde van de posters vaak een enkel beeld in – opnieuw – neonroze en met een zeer grof raster gedrukt als achtergrond.

Op de eerste poster staan rijen pasfoto’s van Pet waarop hij een selectie van zijn petten showt. De hoofddeksels balancéren eerder op zijn hoofd dan dat ze goed vast zitten, een komisch gezicht. En dan heb ik nog niet eens verteld dat de petten ook nog op kleur gesorteerd zijn. Misschien wel het meest fotografische onderdeel is de poster van wat op het eerste gezicht een feestvlaggetjes lijn op een kerkhof lijkt te zijn. Een wat merkwaardig tafereel. De vlaggetjes zijn echter niet zomaar vlaggetjes. Grafisch ontwerpster Choi Wong koos een collectie van 10.000 uit albums gehaalde foto’s om een levenslijn te maken, beginnend bij een geboorte en eindigend bij een opgebaarde man. Ze bekeek alles, maakte een selectie, scande die in en groepeerde ze zodat elk vlaggetje uit meerdere foto’s zou gaan bestaan.

De diversiteit aan spullen op de overige achttien posters is werkelijk niet te beschrijven: postzegelalbums natuurlijk, maar ook parfumflesjes, flippo’s, porseleinen poezen, Barbieschoeisel (ja echt), kunststof fruit met oogjes en andere knalkleurige plastic verzamelobjecten waarvan je het bestaan niet gedroomd zou hebben, voetbalplaatjes, puntenslijpers (iemand maakte er een jurk van), lego, munten, actiefiguren, koninklijk huis parafernalia, beschuitbussen, camera’s, Dinky Toys, schelpen, viltjes, zeehonden, geweien, luciferdoosjes met bedrijfslogo en zo nog een paar monden vol.

Het is een beetje verontrustend om te bedenken dat al die spullen nu ergens staan, misschien wel op Pet’s vliering. Hij getuigt van realiteitszin als hij zegt: ‘Uit angst dat ik straks geen afstand meer kan doen van al die spullen, zou ik de theorie van Hans Aarsman kunnen volgen: ‘het is makkelijker dingen weg te doen als er een foto van hebt gemaakt.’’ Eerst moet er echter nog meer verzameld worden alvorens de hele bende misschien, wellicht, ooit in de prullenbak verdwijnt.

Pet’s Marktplaats; Buitengewone verzamelingen
Pet van de Luijtgaarden
Uitgeverij Komma, 2011
ISBN: 978-90-818042-1-9
www.fotopet.nl