Minimalistische observaties bij een groot verhaal

Vorige maand verscheen Simple Present van de Belgische fotograaf Bert Danckaert. Dit boek bevat vijftig opnamen van achterafstraatjes in Beijing die de idee van ’the global village’ weer wat dichterbij brengen.
Het zijn stille foto’s die Danckaert in de Chinese hoofdstad heeft gemaakt. Sommige bevatten zo weinig beeldelementen dat we kunnen spreken van minimalistische beelden. De meeste foto’s zijn frontale opnamen van op het eerste gezicht oninteressante facades. Rustig blijven kijken en zien of er wat gebeurt. Na enige tijd kon ik twee beeldsoorten onderscheiden. Laten we ze voor het gemak ‘anektdotisch’ en ‘abstract’ noemen.

Op pagina 51 zien we een tuin met daarin zes in donkergroen zeil ingepakte struiken. Een berkje in de aanpalende tuin is kaal, er hangt nevel, het zal winter zijn. In de achtergrond een gebouw met glazen galerijen. Met enige fantasie kan je hier een eigen scenario, een persoonlijke anekdote aan verbinden.

Vier bladzijden verder staren we naar een grijze muur met verdorde bladeren in de goot ervoor. Bovenin het beeld wordt de muur door een horizontale spleet in tweeën gedeeld. Door die spleet heeft een vloeistof gelekt waardoor een onregelmatig stramien van witte verticale lijnen ontstond. Kijk je verder, dan zie je ook nog dertien vage witte handafdrukken op de muur. Het is een beeld dat opgenomen zou kunnen worden in een expositie van abstracte schilderijen.

Een pagina verder treffen we een steenrode pui aan waar een betonnen kiosk voor staat, die bijna volledig beplakt is met gele affiches. Op het affiche zien we uitvergrote flesjes die bekend voorkomen en het woord ‘icetea’. Dit beeld raakt aan de kern van hetgeen Danckaert wil laten zien. Hij had dit tafereel (op de Chinese lettertekens na) ook om de hoek van zijn huis kunnen fotografen. De wereld is in zekere zin naar een eenvormigheid geëvolueerd, zodat je aan de andere kant van de aarde een straatbeeld kan aantreffen dat je zeer bekend voorkomt.

Bert Danckaert (Antwerpen 1965) studeerde fotografie aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten en het Hoger Instituut in Antwerpen. Vanaf midden jaren negentig is hij actief als fotograaf en exposeerde in verschillende Europese landen en Korea. Danckaert publiceert over kunst en fotografie en is docent aan de Academie van Antwerpen.

Het lijkt een weerbarstige reeks beelden die Danckaert in dit boek heeft samengebracht. Maar er is ook schoonheid in te vinden en -bij een luchtige geestestoestand- ook humor. Eén en ander is verzameld in een prachtig vormgegeven en uitgevoerde publicatie, compleet met een wat plechtige tekst van ’taalkundig antropoloog’ Jan Blommaert.

Simple Present – Beijing
fotografie: Bert Danckaert
tekst: (Chinees, Engels, Nederlands): Jan Blommaert
ontwerp: Kim Beirnaert
gebonden, 30 bij 24 cm, 128 pagina’s, 50 foto’s in fullcolor
uitgever: Veenman Publishers
prijs: 30 euro

www.bert-danckaert.be