Magnum-fotografen als Cartier-Bresson en George Rodger; Ed van der Elsken en Erwin Olaf zijn de klinkende namen die het fotofestival Noorderlicht van 7 september tot en met 12 oktober in Groningen presenteert. De hoofdexpositie belicht het thema Global Detail, met werk van veertig fotografen. Andere smaakmakers zijn een expositie met foto’s van historisch Irak gemaakt door Violette Cornelius en een voorproefje van wat Nederlandse galeries in november zullen brengen op de beurs Photo Paris.
Noorderlicht wordt sinds 2000 afwisselend georganiseerd in Leeuwarden en Groningen en is het enige jaarlijkse (en daarmee omvangrijkste) fotofestival van Nederland. De organisatie wil met thematisch opgezette hoofdexposities een combinatie van maatschappelijk engagement met visuele verbeeldingskracht laten zien.
In de hoofdexpositie van Noorderlicht 2003, traditiegetrouw ondergebracht in de historische Der Aa-kerk laat een veertigtal fotografen uit binnen- en buitenland zijn licht schijnen over de toenemende onderlinge afhankelijkheid, uniformiteit én ongelijkheid die het gevolg zijn van het globaliseringproces.
Het persbericht: ‘Global Detail wordt een caleidoscopische reis om de wereld in ruim 300 foto’s, gemaakt in de meest uiteenlopende stijlen door fotografen uit verschillende culturen. Naar schatting driekwart van de deelnemende fotografen exposeerde niet eerder in Nederland. Hun werk is nieuw – net als het werk overigens van die fotografen die wel eerder in Nederland werden gepresenteerd.’
De Hommage
Ter gelegenheid van de tiende editie organiseert Noorderlicht de speciale jubileumexpositie De Hommage als een eerbetoon aan enkele fotografen die in de tweede helft van de vorige eeuw beeldbepalend zijn geweest in het documentaire genre.
De Nederlandse bijdrage wordt gevormd door het werk van Ed van der Elsken (1925-1990) en Violette Cornelius (1919-1997).
Van Van der Elsken, internationaal een van de meest bekende Nederlandse fotografen, wordt voor het eerst sinds vele jaren een keuze getoond uit zijn baanbrekende boek Een Liefdesgeschiedenis in Saint Germain des Prés (1956).
Van Violette Cornelius worden nooit eerder geëxposeerde of gepubliceerde dia’s en foto’s getoond die zij in 1964 maakte in Irak. Cornelius was in de jaren vijftig van de vorige eeuw een invloedrijke figuur in de Nederlandse fotografie. Ze was nauw bevriend met de architect Aldo van Eyck, maakte samen met Ata Kando in 1956 een veel geprezen boek over Hongaarse vluchtelingen en was een van de fotografen die meewerkte aan het boek Vuur aan Zee (over Hoogovens in IJmuiden) dat allerwegen wordt beschouwd als een van de mooiste Nederlandse fotoboeken uit de twintigste eeuw. Cornelius raakte onterecht in de vergetelheid nadat ze, midden jaren zestig, emigreerde uit Nederland.
Bijzonder trots is Noorderlicht op de buitenlandse bijdrage aan De Hommage die wordt geleverd door enkele van de bekendste fotografen van het wereldberoemde fotoagentschap Magnum. Acht fotografen nemen deel aan deze éénmalige tentoonstelling, onder wie twee van de vier oprichters: Henri Cartier-Bresson en George Rodger.
De inmiddels 95-jarige Cartier-Bresson toont 44 foto’s, gemaakt tijdens twee reizen door Mexico in 1934 en 1964. Van George Rodger (1908-1995) zullen foto’s te zien zijn die hij in 1948 maakte van de Nuba in Soedan. Rodger’s foto’s van de reusachtige worstelaars van deze Afrikaanse stam, behoren tot de klassiekers van de naoorlogse documentaire fotografie.
De andere deelnemers aan de tentoonstelling zijn: Bruce Davidson (Brooklyn Gang), Chris Steele Perkins (The Teds), Philip Jones Griffiths (Vietnam Inc.), Ferdinando Scianna (Sicily), Eve Arnold (Marilyn Monroe).
Als actuele toets is aan deze historische reeks een recente fotoserie toegevoegd: Zona van de Belgische Magnumfotograaf Carl de Keyzer, een reportage over het dagelijks leven in gevangeniskampen in Siberië.
Verder aanbod
Staat De Hommage in het teken van de geschiedenis, in de Voorproef wordt gekeken naar de toekomst: de Nederlandse presentatie op Paris Photo, de enige Europese fotobeurs die ieder najaar plaatsvindt in Parijs.
De Nederlandse inbreng op de beurs was vorig jaar een groot succes, mede dankzij het ‘statement’, de speciale beurspresentatie. Wat zal er dit jaar te zien zijn in Parijs? Tijdens Noorderlicht geven enkele galerieën publiek en pers alvast een voorproefje.
Ook Noorderlicht zelf kijkt vooruit: naar de resultaten van de eigen Noorderlicht fotografieopdrachten die in 2001 en 2002 werden verstrekt aan Adrienne van Eekelen, Antoine d’Agata (F), Anders Petersen (S) en Ken Schles (USA). De afgelopen twee jaar fotografeerden ze ieder op hun eigenwijze manier de stad Groningen en haar inwoners. Eind 2003 volgt de tentoonstelling (samen met de opdracht 2003, die momenteel wordt uitgevoerd door de Engelsman John Davies) onder de titel Het Land van Belofte. Tijdens de manifestatie licht het viertal alvast een tipje van de sluier op.
Ook in 2003 wordt door tientallen musea, galerieën en gelegenheidslocaties in stad en provincie weer een bijdrage geleverd aan het festival.
In veertig galerieën en musea wordt een keur aan noordelijke, Nederlandse en buitenlandse fotografen gepresenteerd. Een losse greep uit de meer dan honderd exposanten: Carla van de Puttelaar, Korrie Besems, Raimond Wouda, Margi Geerlings, Thijs Wolzak, Andrea Stultiens, Morad Bouchakour.
Het Natuurmuseum in Groningen heeft de primeur van het nieuwe project van de Zweedse fotograaf Albin Biblom (maker van de alom geprezen Journals of Jacob Mandeville, Noorderlicht fotografieopdracht 2000) over de laatste kermisberen van Europa; in historische kerken rond de stad Groningen worden evenals twee jaar geleden exposities ingericht; het Groninger Museum presenteert een overzichtsexpositie van Erwin Olaf.