Drie tentoonstellingen omvat het 9 september geopende fotofestival Noorderlicht 2006, drie ingangen om tot het hart van Azië door te dringen. In ‘Another Asia I’ tonen lokale fotografen hoe zij hun wereld zien. De presentatie ‘Another Asia II’ blikt terug op het verleden van deze zich razendsnel ontwikkelende regio. Reportages van westerse fotografen die in Azië werkten zijn samengebracht in ‘Another Asia III’.
Het fotofestival heet ‘een ander Azië’ omdat het a. nieuw, genuanceerd fotowerk uit en over Zuid- en Zuidoost-Azië wil presenteren; en b. daartoe Zuid-Korea, China en Japan buiten beschouwing laat, omdat die volgens samensteller Wim Melis al te veel ons beeld van de regio bepalen. De drie exposities, alledrie op wandelafstand van elkaar, omvatten zo’n 700 foto’s van 64 fotografen, die hun werk maakten (en soms verzamelden) in 21 verschillende landen.
Bestaat er zoiets als een ‘Aziatische blik’ en zo ja, waarin verschilt die van de ‘westerse blik’? Dat was één van de thema’s die tijdens de ’talkshow’ een dag na de opening aan de orde kwam en eigenlijk de hamvraag is bij het bekijken van de foto’s in dit festival.
Tijdens die ’talkshow’ sprak Emile Fallaux, hoofdredacteur van Vrij Nederland dat een ‘special’ aan het festival heeft gewijd, met Shahidul Alam en Alex Supartono. Alam staat bekend als een groot emancipator voor de fotografie uit zijn eigen land Bangladesh en landen in de wijde omtrek. Hij is de oprichter van fotopersbureau Drik, een webmagazine en een bibliotheek, coördineert het enige fotofestival in de regio en doceert aan een Britse en aan Amerikaanse universiteiten.
Alam stelt vast dat Aziatische fotografen voor ‘het noorden’ eigenlijk niet bestaan. Ze worden steevast over het hoofd gezien en ook in eigen land waren er tot voor kort amper mogelijkheden voor serieuze fotografen. Daarom zijn Alam en zijn medestanders eind jaren tachtig begonnen een professionele infrastructuur op te bouwen. De laatste mijlpaal is de oprichting van het online fotopersbureau www.majorityworld.com waarin de krachten van fotografen uit ‘het zuiden’ gebundeld worden.
Alex Supartono is publicist en curator en selecteerde series van drie jonge Indonesische fotografen voor Another Asia. Hij noemt de werkwijze van westerse fotografen ‘agressief’ in tegenstelling tot de Aziatische attitude die volgens hem meer op respect en waardigheid is gestoeld.
Another Asia maakt duidelijk dat de fotografie in Zuid- en Zuid-Oost Azië zich in hoog tempo heeft ontwikkeld en in professionaliteit niet onderdoet voor de Europese of Amerikaanse. Veel van de oosterse fotografen in deze tentoonstelling zijn tussen dertig en veertig jaar, goed opgeleid en goed geoutilleerd. Opvallend is dat een niet onbelangrijk deel van de geselecteerde westerse fotografen ‘roots’ in de regio blijkt te hebben.
De tentoonstelling vestigt de aandacht, naast grote gebeurtenissen, vooral op het dagelijks leven. Landen als India, Pakistan, Nepal, Indonesië, Cambodja en Vietnam moderniseren in snel tempo, maar de invloed van een krachtige traditie, koloniaal bewind en bevrijdingsoorlogen blijft zichtbaar.
De deelnemende fotografen brengen dat op een persoonlijke manier in beeld.
De meeste series kan ik zelf niet meer onderscheiden in oosters of westers. Het zijn vooral goede documentaire en een enkele keer meer autonome reeksen foto’s die de kijker door de kracht van de beelden geboeid houden en iets kunnen bijbrengen. Het is de verdienste van de makers van deze editie van het Noorderlicht Festival dat zij een grote verscheidenheid aan fotografisch werk bijeen hebben gebracht waarin de geschiedenis en onze tijd beiden sterk aanwezig zijn.
Han Schoonhoven
Another Asia
Noorderlicht Festival
Tot en met 29 oktober op diverse locaties in Leeuwarden
Bij deze expositie is een engelstalige catalogus uitgebracht met werk van alle deelnemende fotografen. Met essays van Shahidul Alam (Bangladesh), Sue Hajdu (Vietnam), Raghu Rai (India) en Alex Supartono (Indonesië)en zo’n 200 foto’s in kleur en zwart-wit. Uitgever: Aurora Borealis. Gebonden. Prijs: 39,50
• Meer informatie en fotografie, zie: www.noorderlicht.com