Ongeoorloofd gebruik foto door bierbrouwer: 840 euro wordt 40 mille

Bierbrouwer InBev heeft in 2012 een licentie gekregen op een (bekende) zwart-wit foto. Het gaat om een foto van voetbalsupporters tijdens de wedstrijd Feijenoord-Ajax in 1969. De foto is gemaakt door een professionele fotograaf, onder meer bekend als fotojournalist voor NRC Handelsblad. InBev ontving de licentie via het fotoagentschap van de fotograaf, Hollandse Hoogte.

Met Hollandse Hoogte heeft InBev een overeenkomst gesloten. Daaruit blijkt dat de licentie gaat om het plaatsen van één vergroting van 400×600 cm van de foto, voor onbeperkte duur, tegen betaling van €840,–. In de licentievoorwaarden is opgenomen dat verleende toestemming uitsluitend het recht tot éénmalig gebruik omvat, in ongewijzigde vorm, ten behoeve van een doel, oplage en wijze als partijen bij het aangaan van de overeenkomst voor ogen stond.

Begin 2015 constateert de fotograaf dat in een restaurant aan de Arenaboulevard in Amsterdam een grote afdruk van de betreffende foto aan de muur hangt. Het gaat bovendien om een bewerkte versie van de oorspronkelijke foto. Eén van de supporters heeft een flesje bier in zijn handen, daarop was het Oranjeboom-merk te zien. In de bewerkte versie is dit vervangen door een flesje met een Jupiler-etiket, in kleur. En de bewerkte foto blijkt ook op de website van het restaurant te staan.

De fotograaf spreekt InBev aan, vanwege handelingen die buiten de verkregen toestemming vallen. Het restaurant verleent daarop haar medewerking door de bewerkte foto te verwijderen en er worden afspraken gemaakt dat het restaurant een andere foto zal afnemen. Hiertoe komt het niet. Partijen komen wel een schadevergoeding van €3.000,– overeen.

Vervolgens blijkt (echter) stap voor stap gedurende de correspondentie tussen partijen dat de foto (uiteindelijk) op 7 verschillende locaties in Amsterdam, Amstelveen, Zwolle, Eindhoven en Breda is gebruikt. Daarbij niet alleen in etablissementen, maar ook op website(s) en menukaarten. Dit betreffen allen ongeautoriseerde bewerkingen en ongeautoriseerd gebruik van de foto. Partijen worden het niet eens over de daarvoor (achteraf) te betalen (schade)vergoeding en uiteindelijk dient de rechtbank Amsterdam uitspraak te doen in deze zaak.

Op 18 maart 2016 besloot de rechtbank dat allereerst vaststaat tussen partijen dat de foto aan auteursrechtelijk beschermd werk is. Dat de fotograaf de maker (en dus auteursrechthebbende) is. En dat InBev voor het door haar gemaakte gebruik van de foto een vergoeding verschuldigd is aan de fotograaf. De rechtbank dient dan ook met name te oordelen over de hoogte van de schadevergoeding.

De rechtbank oordeelt dat een vergoeding van €5.000,– per foto in deze zaak redelijk voorkomt, plus een vergoeding voor gebruik op websites en menukaarten. De rechtbank komt wijst de fotograaf dan ook een (voorschot op) vergoeding van €40.000,– toe.

Interessant is dat de rechtbank in deze zaak ook van belang acht dat de fotograaf de foto niet heeft gemaakt voor reclamedoeleinden en altijd zeer terughoudend is geweest in het commercieel uitbaten van foto’s , waarbij in dit geval ook de eerste licentie geen commerciële licentie was. Aangenomen wordt dat het in eerste instantie ging om toestemming tot het ophangen van één vergroting in een kantoorsetting, waarbij de foto in het geding als een kunstobject moet worden beschouwd.

Het gaat om deze (zwart-wit) foto:

vm

Lees hier de volledige uitspraak:

http://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RBAMS:2016:1482

NRC Handelsblad schrijft eveneens over de zaak:

http://www.nrc.nl/nieuws/2016/03/18/bierbrouwerij-inbev-schendt-auteursrecht

Esther Mommers is advocaat Intellectuele Eigendomsrecht en Internetrecht bij Dirkzwager te Arnhem (afdeling IE-IT, e-mail: Mommers@dirkzwager.nl, telefoon: 026-353 83 23).