In een auteursrechtelijke inbreukzaak over de overname van foto’s is een interessant oordeel gegeven over het achterhalen van rechthebbenden op oude foto’s. Wat mag van degene die zulke foto’s overneemt in dat verband verwacht worden?
In deze zaak ging het om foto’s in enkele geografisch geschiedkundige boeken, overgenomen door uitgever De Milliano. Wat had De Milliano gedaan om de rechthebbenden op deze foto’s te achterhalen? De Milliano stelt ten aanzien van een of meer foto’s in het bijzonder dat hij de maker niet heeft kunnen vinden, dat hij in de relevante jaren in het telefoonboek had gekeken, voor zover mogelijk op internet gezocht en aan mensen om zich heeft gevraag die hem zeiden dat de maker niet meer bestond (het ging in deze zaak mede om rechtspersoon Van Leers als maker en rechthebbende).
De rechtbank neemt impliciet de verplichting aan om de rechthebbende te achterhalen, maar hoe ver gaat deze?
‘De rechtbank stelt vast dat De Milliano c.s. een professioneel uitgever en exploitant is van oude foto’s. Naar het oordeel van de rechtbank mag van De Milliano c.s. daarom verwacht worden dat hij zich goed op de hoogte stelt van de in het kader van het auteursrecht op hem rustende verplichtingen en dat hij zich tot het uiterste inspant om recht te doen aan auteursrechthebbende.’
De inspanningen van De Milliano zijn volgens de rechtbank echter onvoldoende. Hij moest ‘de status van mogelijke auteursrechthebbenden van de foto’s die hij gebruikt zoveel mogelijk (…) in kaart zien te brengen (is de maker een natuurlijke persoon of een rechtspersoon, leeft of bestaat deze nog, wat is er met de rechtspersoon gebeurd) en de auteursrechthebbenden zoveel mogelijk moet proberen te achterhalen. (…) De Milliano c.s. mocht niet berusten in vage, niet nader onderbouwde uitspraken van (niet nader geïdentificeerde) derden over de status van het bedrijf Lauer voorheen Van Leers. Het had op zijn weg gelegen om verder navraag te doen naar de lotgevallen van Van Leers, bijvoorbeeld door contact op te nemen met organisaties op gebied van auteursrecht en/of fotografie en oude foto’s.’ Dat Van Leers, wiens naam op de foto stond vermeld, tussentijds van naam is veranderd is hierbij irrelevant.
Kortom, de verplichting om de maker van een foto te achterhalen gaat zeer ver. Een soortgelijke redenering is ook ten aanzien van de overname van recente foto’s aangenomen in een andere zaak. Daarover schreef ik in augustus 2012 (zie https://photoq.nl/articles/columns/becker-over-recht/2012/08/17/hof-amsterdam-onderzoeksplicht-voor-overname-fotos/). Nu wordt duidelijk gemaakt dat deze regel ook geldt voor oude foto’s, en dus relevant is voor het (her)gebruik van oude archieffoto’s en gedigitaliseerde fotocollecties.
Overigens vervalt het auteursrecht op foto’s door verloop van 70 jaar, te rekenen van de 1e januari volgend op het sterfjaar van de maker bij natuurlijke personen, terwijl het auteursrecht van rechtspersonen vervalt door verloop van 70 jaar te rekenen van de 1e januari van het jaar volgend op dat van eerste rechtmatige openbaarmaking ervan.
—
Naschrift redactie: wie oude foto’s wil publiceren en de rechthebbenden niet kan achterhalen, gelieve contact op te nemen met FotoAnoniem
—
Joost Becker is advocaat Intellectuele Eigendomsrecht en Internetrecht bij Dirkzwager te Arnhem (afdeling IE-IT, e-mail: becker@dirkzwager.nl, telefoon: 026-353 83 77).