Het lijkt alweer lang geleden, maar het was amper een jaar terug: Hezbollah ontvoerde enkele Israëlische soldaten waarop Israël reageerde, en hoe. Paolo Pellegrin en Scott Anderson fotografeerden en beschreven voor het New York Times magazine en Newsweek deze surrealistische oorlog in Libanon. In de publicatie Double Blind zijn hun verslagen gebundeld.
Het conflict verliep zoals twee bekende uitdrukkingen over oorlog het beschrijven: ‘All is fair in love and war’ en ‘Het eerste slachtoffer van de oorlog is de waarheid’. Beide partijen maakten gebruik van grootschalige bombardementen. Hezbollah vuurde 2500 raketten af op Israël, waardoor 36 Israëlische burgers omkwamen en er vele gewonden vielen. In Libanon sneuvelden 600 burgers. Door de voortdurende Israëlische bombardementen raakte een belangrijk deel van de infrastructuur van het land beschadigd: veel scholen, wegen, ziekenhuizen en woningen zijn in het 33 dagen durende conflict vernietigd.
Met de titel Double Blind willen de auteurs ondermeer aangeven dat de strijdende partijen praktisch onzichtbaar waren en er geen sprake was van een frontlijn. De vliegtuigen van de Israëlische luchtmacht vlogen constant boven Libanon, niet te zien, maar wel te horen. Hezbollah is een volksmilitie in de meest letterlijke zin van dat woord: alom aanwezig maar onherkenbaar.
Scott Anderson heeft voor de New York Times verslag gedaan van oorlogen in het Midden-Oosten, Europa en Afrika. Magnum-fotograaf Paolo Pellegrin (Rome 1964) werkt veelal in probleemgebieden. Hij won een half dozijn prijzen in de World Press Photo competities. Vorig jaar werd hij onderscheiden met de W.Eugene Smith Grant voor humanistische fotografie. Double Blind is zijn zesde boekpublicatie. Dit jaar ontving Pellegrin de Robert Capa Gold Medal voor zijn uitzonderlijke oorlogsfotografie.
Tussen de foto’s zijn twintig korte teksten van Anderson afgedrukt die een idee geven van de voortdurende dreiging en het absurde geweld tijdens dit conflict. In het meest onschuldige verhaal vertelt Anderson dat Pellegrin en hij meerijden met twee auto’s van Médicins Sans Frontières om medicijnen bij een geisoleerd hospitaal af te leveren. Vlakbij het ziekenhuis passeren ze een verlaten Mercedes. Samen met het personeel, dat al een week niet buiten was geweest, roken ze in de zon een sigaret. Na ongeveer tien minuten vuurt een verborgen Israëlische tank een granaat af op de Mercedes, die in brand vliegt. Laconiek legt één van de doktoren uit dat: ‘Dit betekent dat ze willen dat wij weer naar binnen gaan en julie vertrekken.’
Eén van de meest navrante verslagen betreft het bombardement op Qana in het zuiden van Libanon. In 1986 maakte de Israëlische artillerie 108 slachtoffers onder vluchtelingen in een kamp van de Verenigde Naties in Qana. Op 30 juli 2006 kwamen er 28 burgers, waaronder 16 kinderen, om door een bom uit een Israëlisch vliegtuig. Vanwege de daarop volgende golf van negatieve publiciteit kondigde Israël een gevechtpauze van 48 uur en een onderzoek aan. De uitkomst van het onderzoek was dat de betrokken militairen niets te verwijten viel. Nog voor de 48 uur van het staakt het vuren gepasseerd waren, werden de bombardementen hervat.
Pellegrin en Anderson raakte beiden lichtgewond bij een raketaanval, een feit dat zij overigens niet vermelden in hun boek. Maar zowel de foto’s als de teksten maken duidelijk dat ze zichzelf niet hebben ontzien en het conflict van zeer nabij hebben gevolgd. Soms lijkt het alsof je Pellegrin’s camera ziet schudden van de inslaande bommen.
Han Schoonhoven
Double Blind
foto’s: Paolo Pellegrin, teksten: Scott Anderson
met een songtekst van Patti Smith
softcover, 23 bij 21 cm, 144 pagina’s, 80 foto’s in tri-tone
uitgeverij Trolley
prijs: 39,95 euro
• De Double Blind-portfolio bij Magnum: www.magnumphotos.com