Hij was gevraagd voor een retrospectief, maar Paul Kooiker kijkt liever vooruit. En dus ging hij aan het werk en fotografeerde honderden naakten, dieren en sigaren. Een selectie van tweehonderd foto’s wordt in het Haagse fotomuseum gepresenteerd onder de titel Nude Animal Cigar.
Sommigen denken dat Paul Kooiker foto’s bestaande beelden zijn die hij in zijn idiosyncratische boekencollectie of op internet vindt. De series geven die indruk, maar die aanname is onjuist.
Kooiker koos een kleine zeventig opnamen van modellen die daadwerkelijk voor zijn camera hebben gestaan en gelegen. Met zijn dochter bezocht hij een reeks dierentuinen in binnen- en buitenland, waar hij door het gaas, de tralies en het aquariumglas portretten maakte van karakteristieke land-, lucht- en waterdieren. Sigaren en as – Kooiker is een tevreden roker – fotografeerde hij op een manier waardoor er associaties ontstaan met landschappen, architectuur of onbekende zwevende objecten.
Samen met vormgever Roland Buschmann ontwierp de fotograaf een expositie bestaande uit vier grote zwarte vrijstaande wanden met aan elke kant ongeveer vijfentwintig foto’s van veertig bij vijftig centimeter. Het is een aanpak die de ruimte van het museum negeert, waardoor een nieuwe omgeving ontstaat, een autonome installatie zo u wilt.
Het bijeenbrengen van de drie verschillende thema’s vormde een vraagstuk op zich. De oplossing is gevonden in een techniek die zowel door experimenterende surrealisten in de jaren twintig als schoonheid zoekende amateurs uit de jaren zeventig is toegepast: sepia.
Het is een overbekend procedé, dat door de jaren talloze tegenstrijdige reacties heeft opgeroepen, maar nooit precies is gedefinieerd. Door de tonenrijkdom van het sepia en de concentratie in de kadrering vormen de verzamelde beelden nu een schijnbaar vanzelfsprekende collectie.
Op de vloer van de achterzaal ligt een overzicht van het oeuvre van Kooiker, in de vorm van opengeslagen kunstenaarsboeken, uitgespreid.
Eind van dit jaar komt er een vierhonderd pagina’s dikke publicatie bij: Nude Animal Cigar, integraal weergeven in een uitgave van APE (Art Paper Editions) uit Gent.
—
Paul Kooiker
Nude Animal Cigar
tot en met 18 januari 2015 in Fotomuseum Den Haag
De opening vindt plaats op vrijdag 17 oktober van 18.00 tot 20.00 uur.